coerceo

coerceo

co-erceo, cuī, citum, ēre (com u. arceo), etw. völlig einschließen = zusammenhalten, -schließen, I) im allg.: quā circum Galli lorica coërcet, wo den Leib rings umschließet der gallische Panzer, Lucr.: coërcet vitta capillos, fibula vestem, Ov.: mundus omnia complexu suo coërcet et continet, Cic. – II) mit dem Nbbgr. der gehemmten freien Bewegung = einschließen, zusammenhalten, einschränken, in Schranken-, in Ordnung halten, A) eig.: 1) im allg.: quibus (operibus) intra muros coërcetur hostis, Liv.: amnis nullis coërcitus ripis, Liv.: (aqua) iubetur coërceri, einzuhegen, Cic.: frenis ora (equorum) c., Ov.: poet. (v. Dichter), c. numeris verba, Worte ins Metrum bringen = dichten, Ov. ex Pont. 4, 8, 73. – 2) insbes.: a) als Führer einer Abteilung (wie der Hirt die Herde) zusammenhalten, in Ordnung halten, postrema, Verg.: virgā levem aureā turbam, Hor.: examen aeris strepitu, Col. – b) einen üppig emporwachsenden Baum (bes. Weinstock) kurz halten, seinen üppigen Wuchs hemmen, vitem ferro amputans coërcet, Cic.: angustā putatione vitem, Col.: surgentia in altum cacumina oleae ferro, beschneiden, Quint.: u. so sacrum lucum, Cato: dah. poet., carmen, quod non multa dies et multa litura coërcuit, formvollendet gemacht, Hor. de art. poët. 293. – c) als mediz. t. t., ein Übel im Fortgang hemmen, beschränken, supercrescentem carnem, Cels.: fluentem nauseam, Hor. B) übtr., 1) (wie einen übertretenden Fluß, ein überfließendes Gefäß usw.) in seine Schranken weisen, einschränken, beschränken, fenus, Liv.: bes. in bezug auf Redner u. Rede, quasi extra ripas diffluentes, Cic.: se multa ex iuvenili abundantia coërcuisse, Quint. – 2) (wie ein unbändiges Pferd) bändigen, zügeln, im Zaume od. in Ordnung halten, a) übh.: seditionem, dämpfen, Liv. u. Tac.: cupiditates, Cic.: iras, Liv.: iuventutem, Cic.: milites, Caes.: matrimonia sua severius, ihre Eheweiber streng, kurz halten, Iustin.: exsultantia, Quint. – b) jmd. durch Strafe zurecht-, zur Ordnung weisen, ihn züchtigen, strafen, c. alqm verberibus potius quam verbis, Varr.: alqm fame, vinculis, plagis, Cels.: alqm praeceptis, hofmeistern, Tac. – so bes. v. der exekutiven Verpflichtung obrigkeitlicher Personen, magistratus noxium civem multā, vinclis verberibusve coërceto, Cic.; vgl. Benecke Cic. Cat. 1, 3. p. 18 sq. – / cohercere geschr. Gloss. II, 456, 1 u. ö. Augustin. de civ. dei 5, 26 u. 17, 9; aber Varr. sat. Men. 572 Bücheler coërceam (Riese S. 236, 7 coherceam).


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • E — E. Una e vocalibus, in vocibus quibusdam Latinis veteribus, latius sonabat, ut posterius E. in bene: in quibusdam exilius et pene habebat sonum vocalis I. h. e. medium inter E. et I. ut in here, cuius loco propterea heri scripsêrunt. Ita sibe et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ԿԱԼՈՒՄ — (կալի, եկալ կամ կալ, կալէք.) NBH 1 1033 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 10c, 11c, 12c, 13c ն. κρατέω teneo, obtineo, prehendo κατέχω coerceo, cohibeo. որ եւ դրի ʼի յետնոց՝ ԿԱԼՆՈՒԼ. իբր Ունիմ, կալայ, ըմբռնել. տիրել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԿԱՐՃԵՄ — (եցի.) NBH 1 1074 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 6c, 11c, 12c ն. κολοβόω decurto, mutilo ἁνέχω retineo συστέλλω , ἁναστέλλω contraho, retraho, coerceo եւն. Կարճ առնել. կարճատել. կրճատել. պակաս առնել, բառնալ ʼի բաց. տալ ետս կասել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՑԱԾՆՈՒՄ — (ծեայ, ծի՛ր, ծուցեալ կամ ծեալ.) NBH 2 0904 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 12c, 13c, 14c չ. κοπάζω, λήγω cesso, desino ἰλάσκομαι placor συστέλλω coerceo me ipsum ταπεινόομαι, ἑγκλίνομαι humilior, inclinor σωφρονέω,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”