commodo [2]

commodo [2]

2. commodo, āvī, ātum, āre (commodus), gehörig od. angemessen einrichten, I) eig.: a) zurecht machen, herrichten, trapetum, Cato r. r. 135, 7: fere plurimarum stirpium natura sic se commodat, ut etc., Col. 4, 22, 5. – b) ansetzen, spongias podici, Cael. Aur. chron. 4, 3, 26. – II) übtr.: A) = einer Sache anbequemen, mit etwas in Einklang bringen, orationi oculos, vocem, manum, Plin. pan. 71, 6. – B) annehmlich, gefällig machen, 1) v. Pers.: a) absol. = sich gefällig erweisen, zu Gefallen handeln, α) ganz absol.: commodabo, Plaut.: at publice (dem Staat) commodasti, Cic. – β) m. Dat. pers.: ut eo libentius iis commodes, Cic. ep. 13, 54: nec enim, cum tuā causā cui commodes, beneficium illud habendum est, Cic. de fin. 2, 117. – m. Dat. pers. u.m. Ang. womit? durch Abl., caecus claudo (Dat.) pede commodat, Auson. epigr. 133, 3: cui ego, quibuscumque rebus potero, libentissime commodabo, Cic. ep. fr. p. 46 K. (p. 253 Kl.): m. Dat. pers. u.m. Ang. worin? durch in u. Abl., alci omnibus in rebus, Cic. ep. 13, 32, 2 u. 53, 1. – m. Dat. pers. u.m. Ang. in betreff wessen? durch de u. Abl., alci de habitatione, Cic. ep. 13, 2 M. (cod. M u. Baiter accommodes). – b) mit Acc. rei = aus Gefälligkeit auf Zeit etw. hergeben, gewähren, zukommen od. angedeihen lassen, widmen, verleihen, leihen, α) im weitern Sinne: Am. Quor tu aquam gravare (vorenthalten) amabo, quam hostis hosti commodat ? Sc. Quor tu operam gravare mihi, quam civis civi commodat ? Plaut.: commoda loquelam tuam, Plaut.: ut quicquid sine detrimento possit commodari, id tribuatur vel ignoto, Cic.: ut haec a fortuna donata, cetera a fortuna commodata esse videantur, Cic.: commoda manum, leih (mir) die Hand (= töte mich), Petr.: c. manum morituro, Vell.: vocem et manum candidato in senatu, Sen.: alci aurem, Ov., alci aurem patientem, ein ged. Ohr leihen, Hor.: suas vires aliis eas commodando minuere, Liv.: c. alci diplomata, Plin. ep.: veniam parvis peccatis, magnis severitatem, Tac.: rei publicae tempus, dem Staate Zeit (zur Zahlung) gewähren, Liv.: alci operam suam ad turpissimum ministerium, Plin. ep.: nomen suum alci ad translationem criminis, Cic.: se c. singulis, sich widmen (v. Lehrer), Quint. 2, 8, 4: ex illis (iuvenibus) testes signatoresque falsos, stellen, Sall. Cat. 16, 2. – β) im engern Sinne = auf Zeit leihen, zur zeitweisen Benutzung überlassen (u. zwar etwas, was, so wie es war, zurückgegeben wird; vgl. mutuum dare unter mutuus), paenulam, Quint.: alci aurum, Cic.: aedes cuidam amico ad nuptias, Cornif. rhet. – 2) von Lebl., jmdm. gelegen sein od. kommen, jmdm. günstig sein, für jmd. einträglich sein, absol., quo (foro) parum commodante, Aur. Vict. Caes. 20, 28. – m. Dat., optamus evenisse, quod nobis commodet, Macr. de diff. etc. 18, 1: atque ideo vitae nostrae magis commodant, Macr. somn. Scip. 1, 19, 25: agrum rei publicae commodantem facere, Aur. Vict. Caes. 40, 9.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • commodo — COMMÓDO adv. (Indică modul de executare a unei bucăţi muzicale) Într un tempo liniştit, uşor. – cuv. it. Trimis de hai, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  commódo (muz.) adv. Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic  COMMÓDO adv …   Dicționar Român

  • commodo — 1. (ko mmo do) De commodo et incommodo, locution usitée dans le langage de l administration et de la justice, et qui signifie : de l avantage et de l inconvénient. Enquête de commodo et incommodo. Certaines usines ou manufactures ne peuvent être… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • commodo — ⇒COMMODO, adv. DR. ADMIN. [Empl. seulement dans la loc. adv. lat. de commodo et incommodo, en parlant d une enquête ouverte par l Admin.] Qui cherche à déterminer les avantages et les inconvénients d un projet soumis à une autorisation… …   Encyclopédie Universelle

  • Commodo — Commŏdo, auch commodaménte, commodétto, comodo (ital.), bequem, musikal. Bezeichnung eines mäßigen Tempos …   Kleines Konversations-Lexikon

  • commodo —  n.m. Enquête de commodo et incommodo : enquête sur un marché public …   Le dictionnaire des mots absents des autres dictionnaires

  • Commodo (Musik) — Commodo (Musik), eine musikalische Vortragsbezeichnung; so viel als bequem, gemächlich, mit Phlegma. R. S …   Damen Conversations Lexikon

  • commodo — cọm|mo|do 〈Mus.〉 = comodo * * * cọm|mo|do: ↑ comodo. * * * cọm|mo|do: ↑comodo …   Universal-Lexikon

  • commodo — còm·mo·do agg., s.m. LE var. → comodo …   Dizionario italiano

  • commodo — cọm|mo|do 〈Musik〉 = comodo …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • commodo — com·mo·do …   English syllables

  • commodo — variant of comodo …   Useful english dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”