contundo

contundo

con-tundo, tudī, tūsum, ere, zusammen- od. einstoßen = zerstoßen, I) im engern Sinne: a) mit einem Stößel in kleine Teile zerstoßen, zerklopfen, zermalmen, teneras arundinum radices, Caes.: ficum aridam, Cels. – m. Dat. (wem? für wen?), messoribus allia serpyllumque, Verg. – m. Abl. (mit), albae spinae radices ferreis pilis, Col. – m. cum u. Abl., contusae cum testis suis cochleae, Cels.: piper cum ficu contusum, Cels. – m. in u. Abl., c. thymum in pila, Varr. – m. ex (von aus = in) u. Abl., sinapis, cardamomi, resinae, singulorum p. X. VIII., quae ex leni vino contunduntur, Cels. – m. in... usque u. Akk., caro magnorum piscium in sole siccata et in pollinem usque contusa, Mela. – b) mit der Hand breitdrücken, einquetschen, nares a fronte resimas (Riese remissas) contudit, Ov. met. 14, 96.

II) im weitern Sinne = durch häufige Stöße, Schläge beschädigen usw., wie unser zerstoßen (zuschanden stoßen), zerklopfen, zerbleuen, zerschlagen, zerquetschen, zerschellen, 1) eig.: alcis manus, Cic.: pedes, Plin.: faciem, Cels.: verenda, Plin. ep.: collum (v. Stier), Col.: so auch collum in opere, Col.: contusae aures, gequetschte, Plin. – si quis contusus est, eine Quetschung erhalten hat, Cels.: contusi ac debilitati inter saxa rupesque, Liv. – alqm fustibus, pugnis, Plaut.: anum saxis, Hor.: planā palmā faciem (sich das G.), Iuven. – v. lebl. Subjj., grando contudit vites, Hor.: hasta hebeti pectus tantummodo contudit ictu, Ov.: im Passiv, classis victa, fusa, contusa (zerschellt) fugataque est, Inscr. bei Liv.: pugiles caestibus contusi, Cic.: flos nullo contusus aratro, Catull. – poet. m. Acc. der nähern Best. (= an), asper equus duris ora contunditur lupatis, Ov.: contusus ora saxi pondere, Val. Max. – Partiz. subst., α) contūsī, ōrum, m., Gequetschte (mediz. t. t.) Plin. 25, 98. – β) contūsum, ī, n., die Quetschung, die Kontusion (mediz. t. t.), Cels. 5, 28, 14 p. 217, 21 D. Scrib. 209: Plur., Plin. 29, 141.

2) übtr.: a) übh., an physischer Kraft mürbe machen, lähmen, der Spannkraft berauben, v. lebl. Subjj., postquam illi iusta cheragra contudit articulos, Hor.: corpora magno contusa labore, Lucr. – b) an milit., polit., geistiger u. moral. Kraft lähmen, dämpfen, niederdrücken, brechen, zuschanden (zunichte) machen od. werden lassen, ferocem victoriā Hannibalem, abklopfen, Liv.: populos feroces, Verg.: Romanorum vires proelio, Val. Max.: victoriis opes Carthaginis, Val. Max.; vgl. in Numidia nostrae opes contusae hostiumque auctae erant, Sall. – u. c. incendium belli Punici secundi, Cic.: Pacori manus contudit impetus nostros, Hor. – u. c. animum, sich bezwingen, Cic.: prius animos hostium quam arma, Val. Max.: animos feros placidā arte, Ov.: ferociam hostis, Liv.: audaciam alcis c. et frangere, Cic.: calumniam stultitiamque alcis obterere ac c., Cic.: c. insolentiam hominum, Sen.: facta Talthybii, Plaut.: minas, Hor. – v. lebl. Subjj., contudit ingenium longa patientia laborum, Ov.: eadem mala, quibus ingenia nostra hebetata, fracta, contusa sunt, Plin. ep.: is labor urbano militi insolitus contundit animos, Tac.: maeror contundit mentes, abicit, contrahit, Sen. – / Perf. contūdit gemessen bei Enn. ann. 449; vgl. Prisc. 10, 26. – Partiz. Perf. gew. contusus; aber auch contunsus, Plin. 21, 174 u. ö. Spart. Carac. 11, 3. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 552 u. 553.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Egernia — Pygmy Spiny tailed Skink (Egernia depressa) a small species of Egernia sensu stricto Scientific classification Kingdom …   Wikipedia

  • BUSTUARII — dicti sunt a bustis, (rogus autem, ubi ustulatum cadaver erat, bustum dicebatur.) Mos enim erat in sepulchris fortium virorum capitvos necari: quod postquam crudele visum est, placuit gladiatores ante sepulchra dimicare, hinc Bustuarios dictos:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • GLADIATORII Ludi — inter eos, qui Honorarii dicebantur, apud Romanos olim maxime frequentes, Muneris nomine non raro apud Auctores veniunt, quique eos edere soliti, Munerarii appellantur. Origo illis a ludis funebribus, in quibus homines mactati defunctis Inferiae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ԱՄԲՈԽԵՄ — (եցի.) NBH 1 0057 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 12c ն. θορηβέω, ταράσσω, συγχέω turbo, conturbo, perverto, contundo Խռովեցուցանել. աղմկել. վրդովել. շփոթել. խառնակել, տակնուվրայ ընել. ... *Մի՛ ամբոխեսցէ զլսօղսն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄԱԼԵՄ — (եցի, մալեալ.) NBH 2 0189 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 9c, 11c, 15c ն. δαμάζω domo θλάω contundo, collido θρίβω obtero. (լծ. հալել. իսկ պրս. մալէյտէն, շփել.) Մեղմել եւ կակղել. ճնշել, տրորել, ճմլել. մաշել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՋԱԽՋԱԽԵՄ — ( ) NBH 2 0668 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c ՋԱԽՋԱԽԵՄ կամ ՋԱՂՋԱԽԵՄ. συντρίβω contero θλάω, συνθλάω contundo, confringo ἑκκλάω defringo, quatio. Ջախել իսպառ կամ չարաչար. փշրել. մանրել. խորտակել. բեկեանել. կոտրել,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • contusion — Contusion, Contusio. Plin. a verbo Contundo …   Thresor de la langue françoyse

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”