convello

convello

con-vello, vellī u. (selten) vulsī, vulsum, ere, durch Zerren u. Stoßen aus seiner Lage, aus seinen Fugen reißen, deutsch je nach dem Zusammenhange = losreißen, abreißen, heraus-, ausreißen, aufreißen, auseinander-, einreißen, umreißen, niederreißen, zuw. auch = herumzerren, -zausen, zerzerren, zerzausen, I) eig.: 1) im allg.: c. universam caudam equi (Ggstz. caudam paulatim carpere), Val. Max.: claustra ianuae, carceris, Val. Max.: effigiem alcis (clypeo Minervae inclusam), Val. Max.: gradus Castoris, Cic.: nullam partem munitionum convellere posse, Hirt. b. G.: pedem mensae, Ov.: c. repagula, effringere fores, Cic.: c. spolia hostium affixa templis, Val. Max.: alterius (arboris) lentum vimen, Verg. – selten leb. Wesen, convulsi laniatique centuriones, herumgerissenen (nach Nipperdey = vom Boden aufgerissenen), Tac. ann. 1, 32: teneros c. fetus, aus dem Leibe reißen, abortieren, Ov. am. 2, 14, 5. – u. (v. lebl. Subjj.) non hiemes illam (aesculum), non flabra neque imbres convellunt, Verg.: ne torrens fundamenta (villae) convellat, Col.: bildl., c. fundamenta fidei, Leo epist. 47, 2: u. im Passiv, Iuppiter (Jupiterstatue) nullis convellitur procellis, Plin.: vix septem naves convulsae undis Euroque supersunt, aus den Fugen gerissen, leck geworden, Verg.: convulsum remis rostrisque aequor, zerwühlt, Verg. – m. Ang.womit? vectibus infima saxa turris, Caes.: radices sarculo od. aratro, Plin.: glebam vomere, Catull.: auricomos arboris fetus duro ferro (Ggstz. manu carpere), Verg.: dapes avido dente, zerzausen (poet. = verzehren), Ov. – m. Ang. von wo? Herculem ex suis sedibus c. atque auferre, Cic.: simulacrum Cereris e sacrario convellere auferreque, Cic.: u. (im Bilde) alqm ex suis paene hortulis convellere deducereque in Academiam perpauculis passibus, Cic. – viridem ab humo silvam, grünes Gesträuch ausraufen, ausziehen, Verg.: ab terra funem, ablösen, Verg. – suā robora terrā, Ov.: turrim altis sedibus, Verg.: mihi domus ipsa nutare convulsaque suis sedibus ruitura supra videtur, Plin. ep.: Roma prope convulsa sedibus suis, Cic. – 2) insbes.: a) als milit. t. t., c. signum, das Feldzeichen (aus dem Boden) herausreißen (als Zeichen des Aufbruchs), Val. Max. 3, 2, 20: gew. c. signa, Cic. de div. 1, 77. Liv. 3, 7, 3; 3, 54, 10 u. ö. (s. Drak. z. d. St.). Val. Max. 1, 6, 6. Suet. Claud. 13, 2: so auch c. vexilla, Tac. ann. 1, 20: c. aquilam, Val. Max. 1, 6, 11. – b) Gliedmaßen aus den Fugen reißen, verrenken, α) durch Fallen usw., verstauchen, artus, Lucr.: armos, Col. – dah. Plur. des Partic. Perf. subst., convulsī, ōrum, m. Verrenkte, Verstauchte, Plin. 25, 98: u. convulsa, ōrum, n., Verrenkungen, Verstauchungen, Plin. 20, 36. – β) auf der Folter, ausrenken, omnia (membra) laniata, omnes partes convulsae sunt, Sen. contr. 2. 13. § 5: convolsis laceratisque membris, ibid. § 6. – c) convelli, Zuckungen-, den Krampf bekommen, v. Gliedmaßen, convulso latere, da er den Krampf in die Seite bekam, Suet.: fauces convulsae (am Krampfe leidende) fractis sunt organis similes, Quint. – d) die Worte im Munde verzerren, verba, Sen. ep. 40, 2.

II) übtr., gleichs. aus seinen Fugen, aus seiner Bahn reißen, in seinen Grundpfeilern, in seinem Bestande erschüttern, untergraben, a) physisch: vires aegri, Cels. 3, 4. p. 79, 6 D.: vires aegri luce, vigiliā, siti ingenti, Cels. 3, 4. p. 78, 33 D. – b) politisch, moralisch, geistig: c. priscae consuetudinis auctoritatem, Val. Max.: cuncta auxilia rei publicae labefactare convellereque, Cic.: c. castrorum decus (Ehre), Tac.: domus eorum convulsa, gestürzt (Ggstz. integra), Tac.: c. gratiam alcis, Hirt. b. G.: testamentum iudicio, Val. Max.: nuntiis et promissis fidem legionum, Tac.: desine molle, precor, verbis convellere pectus, mein fühlendes Herz zu bestürmen, Ov. – v. lebl. Subjj., si eam opinionem ratio convellet, si oratio labefactabit, si denique veritas extorquebit, ne repugnetis, Cic.: u. im Passiv, cogitatio penitus insederat; vi tamen tempestatum erat aliquantum labefactata atque convulsa, Cic.: quo iudicio convulsam penitus scimus esse rem publicam, Cic.: novercae insidiis domum omnem convelli, Tac.: eā discordiā nepotes suos convelli, aus der ruhigen Bahn der Eintracht gerissen, Tac.: Tiberius vi dominationis convulsus et mutatus est, aus der Bahn der Tugend gerissen, verdorben, Tac. – m. Ang. von wo? durch de m. Abl., quae (epistulae) me convellerunt de pristino statu, iam tamen, ut ante ad te scripsi, labantem, Cic. – / Perf. gew. convelli, zB. Cic. de domo 54; de legg. 1, 54; aber auch convulsi, Sen. nat. qu. 2, 6, 4. – Partiz. Fut. Akt. auch convolsurus, zB. Cic. Pis. 4 u. Partiz. Perf. Pass. auch convolsus, zB. Cic. Verr. 4, 94. Verg. Aen. 3, 414.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • конвульсии — (лат., ед. ч. convulsio, от convello  ломаю, потрясаю), выраженные, распространённые клонические судороги. * * * КОНВУЛЬСИИ КОНВУЛЬСИИ (лат., единственное число convulsio, от convello ломаю, потрясаю), выраженные, распространенные клонические… …   Энциклопедический словарь

  • КОНВУЛЬСИИ — (латинское, единичное число convulsio, от convello ломаю, потрясаю), судороги в виде быстрых ритмических сокращений больших групп мышц …   Современная энциклопедия

  • КОНВУЛЬСИИ — (лат. единственное число convulsio, от convello ломаю, потрясаю), выраженные, распространенные клонические судороги …   Большой Энциклопедический словарь

  • конвульсия — (лат. convulsio, от convello, convulsum потрясать, колебать) клоническая судорога, охватывающая большие группы мышц …   Большой медицинский словарь

  • электроконвульсатор — (электро + лат. convello, convulsum потрясать, колебать; син.: аппарат для лечения электрошоком нрк, аппарат для электросудорожной терапии) аппарат для дозированного воздействия на головной мозг низкочастотным синусоидальным или импульсным током… …   Большой медицинский словарь

  • Конвульсии — (лат. ед. ч. convulsio, от convello ломаю, потрясаю)         выраженные, распространённые Судороги …   Большая советская энциклопедия

  • Конву́льсия — (лат. conyulsio, от convello, convulsum потрясать, колебать) клоническая судорога, охватывающая большие группы мышц …   Медицинская энциклопедия

  • Электроконвульса́тор — (Электро + лат. convello, convulsum потрясать, колебать; син.: аппарат для лечения электрошоком нрк, аппарат для электросудорожной терапии) аппарат для дозированного воздействия на головной мозг низкочастотным синусоидальным или импульсным током… …   Медицинская энциклопедия

  • конвульсивный — (конвульсия судорога, корча) судорожный Ср. Известие это подействовало на Бобохова самым неприятным образом: лицо его покрылось зеленью, и пухлые прозрачные щеки пришли в конвульсивное движение. Григорович. Проселочные дороги. 1, 16. Ср.… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Конвульсивный — ( конвульсія, судорога, корча) судорожный. Ср. Извѣстіе это подѣйствовало на Бобохова самымъ непріятнымъ образомъ: лицо его покрылось зеленью и пухлыя прозрачныя щеки пришли въ конвульсивное движеніе. Григоровичъ. Проселочныя дороги. 1, 16. Ср.… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • convulsion — 1. A violent spasm or series of jerkings of the face, trunk, or extremities. 2. SYN: seizure (2). [L. convulsio, fr. convello, pp. vulsus, to tear up] benign neonatal convulsions a familial, self limited epilepsy …   Medical dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”