cubiculum

cubiculum

cubiculum, ī, n. (cubo; vgl. Varro LL. 8, 54 a cubatione cubiculum), das Gemach zum Liegen, mit einem Ruhelager (cubile od. lectus), I) als Wohn- od. Schlafgemach, das Zimmer, limen cubiculi, Cic.: paries cubiculi, Plin. ep.: tectum cubiculi, Val. Max.: foris od. fores cubiculi, Cic. u. Tac. – c. praegnantium, Wöchnerinnenstube, Plin.: cubicula principum feminarum, Tac.: c. noctis et somni, Plin. ep.: custodes cubiculi, Suet.: minister cubiculi sui, der Diener (Versorger) seines Schlafgemachs, Liv.: cubiculi praepositus, Kammerdiener (griech. πρόκοιτος), Suet.: dass. procurans cubiculum, Aur. Vict. – c. altum, Cic.: altitudine aestivum, munimentis hibernum, Plin. ep.: amplum, amplissimum, Plin. ep.: clausum, Quint.: in absida curvatum, Plin. ep.: cubicula diurna nocturnaque, Plin.: c. dormitorium, Plin. ep.; od. umschr. cubiculum, in quo dormit alqs, Iustin.: hibernum altum, Cic.: lucidum (Ggstz. obscurissimum), Sen.: obvium soli, Plin. ep.: perparvum et obscurum, Suet.: regium, Suet.: subgrande, Cic.: superius (im oberen Stocke), Apul.: umbrosum, Plin. ep.: cubiculum, in quo sol nascitur conditurque, Plin. ep.: cubicula obductis velis opaca nec tamen obscura facio, Plin. ep. – abditus inter cameram et tectum cubiculi, Val. Max.: abducere alqam e triclinio viro coram in cubiculum, Suet.: admittere legatos in cubiculum, Cic.: claudere cubiculum, Quint.: cenare in cubiculo cum alqo, Sen.: committere (als Geheimnis anvertrauen) alqd cubiculo, Quint.: se conferre in cubiculum, Sen.: conscendere cubiculum superius, Apul.: demittere alqm in subterraneum cubiculum, Plin. ep.: c. aliis fenestris xystum aliis despicit pratum, Plin. ep.: dimittere omnes e cubiculo, Sen.: discedere in cubiculum, Cic.: dormire in cubiculo, Iustin.: edere (essen) in cubiculo, Sen.: egredi ex cubiculo, Cic., od. bl. cubiculo, Tac.: excedere cubiculo, Val. Max.: exire de cubiculo, Cic.: explorare cubiculum, Suet.: ferre alqm od. alqd in cubiculum, Curt. u. Auct. b. Afr.: ferri a cena in c. (v. einer Pers.), Sen.: cubiculo modicum lumen inerat, das Z. war nur schwach erleuchtet, Tac.: inferre alqd in cubiculum alcis, Plin.: introduci in cubiculum alcis, Cic.: intrare od. introire cubiculum alcis, Curt. u. Suet.: primum alqm intromitti in cubiculum iubere, jmd. zuerst vorlassen (v. Fürsten), Fronto: irrumpere alcis cubiculum, Plin. ep.: iacēre in cubiculo, Sen.: huic cubiculo aliud et procoeton communi pariete iunguntur, Plin. ep.: mansit per annos amplius quadraginta eodem cubiculo hieme et aestate, Suet.: mori noctu in cubiculo suo, Cic.: obiit (starb) in cubiculo, Suet.: alci venienti de cubiculo occurrere, aus dem Z. (bis vor das Z.), Spart.: ostendere alqd in cubiculo (Ggstz. in publico), Sen.: patet c. in serum usque, Suet.: cubiculum, quod in lacum prominet, Plin. ep.: cubiculum valvis cryptoporticum, fenestrā prospicit mare, Plin. ep.: quiescere in cubiculo, Val. Max.: recedere e cubiculo alcis, Plin. ep.: se recipere in cubiculum, Liv.: recumbere in cubiculo, Cic.: redire in cubiculum, Suet.: clamore ancillarum revocari in cubiculum, Val. Max.: his (viris) circumdatus in cubiculo meo sedi, Plin. ep.: vaporarium subiectum est cubiculis, Cic.: cubiculum est subductum omnibus ventis, Plin. ep.: ad coniugem ex epulis in cubiculum venire, Val. Max. – II) die Schlafstätte der Toten, Rossi inscr. Chr. 45. – III) der in den Zirkus hervorragende Sitzplatz (suggestus) des Kaisers, oft rings verschlossen, so daß der Kaiser von den übrigen Zuschauern nicht gesehen werden konnte, die Loge, principis, Plin. pan. 51, 4: eius (Neronis), Suet. Ner. 12, 2. – / Nbf. cubuculum, Corp. inscr. Lat. 14, 671: cuviculum, Corp. inscr. Lat. 14, 3323: synk. Nbf. cubīclum, Mart. 10, 30, 17: Nbf. cubiculus, Corp. inscr. Lat. 6, 18423.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • cubiculum — CUBÍCULUM, cubiculumuri, s.n. Cameră de dormit în locuinţele romane; p. ext. cameră sepulcrală într o catacombă. – Din lat. cubiculum. Trimis de cristi, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  cubículum s. n., pl. cubículumuri Trimis de siveco, 10.08.2004.… …   Dicționar Român

  • CUBICULUM — apud Sueton. Nerone, c. 12. Icarus primô statim conatu iuxta Cubiculum eius decidit: Graece Ο᾿υραῃίσκος est Polyb. l. 5. i. e. papilio magnificus, principibus primo Viris in Asia, cum ad ius dicendum, vel ad spectandos ludos, vel etiam ob causam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Cubiculum — de Tellus, hypogée de la Via Dino Compagni, à Rome. Un cubiculum est, en latin, une chambre. Le terme désigne particulièrement les chambres funéraires dans les catacombes romaines. Le terme est utilisé également pour désigner au Grand Palais de… …   Wikipédia en Français

  • cubiculum — ● cubiculum nom masculin (latin cubiculum) Chambre sépulcrale, dans les catacombes …   Encyclopédie Universelle

  • Cubiculum —   [lateinisch] das, s/...la, 1) ursprüngliches Schlafzimmer, dann allgemeine Zimmer des römischen Wohnhauses; 2) Loge des Kaisers im Circus; 3) die »Schlafstätte« eines Toten, die Grabkammer.   * * * Cu|bi|cu|lum, das; s, ...la [lat. cubiculum,… …   Universal-Lexikon

  • Cubicŭlum — Cubicŭlum, 1) (röm. Ant.), Zimmer, Gemach, bes. Schlafgemach; 2) Loge des Kaisers in Theatern, im Circus etc.; 3) Grab eines Märtyrers, wo sich die alten Christen oft zum Gottesdienst versammelten; daher 4) Bethaus, Kapelle …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Cubicŭlum — (lat.), Zimmer, besonders Schlafzimmer; Grab eines Märtyrers, bei den ersten Christen zu gottesdienstlichen Versammlungen benutzt, daher soviel wie Bethaus, Kapelle …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Cubiculum — Cubiculum, Loge des Kaisers im Circus oder Amphitheater, aber auch sein Schlafzimmer im Palaste, außerdem Grabkammer in den Katakomben …   Lexikon der gesamten Technik

  • Cubiculum — Cubicŭlum (lat.), Schlafgemach; Grab eines Märtyrers in den Katakomben; Cubicularĭus, Kammerdiener …   Kleines Konversations-Lexikon

  • cubiculum — index cell, chamber (compartment) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • cubiculum — [kyo͞o bik′yo͞o ləm] n. pl. cubicula [kyo͞o bik′yo͞olə] [L: see CUBICLE] a burial chamber, as in catacombs …   English World dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”