depono

depono

dē-pōno, posuī, positum, ere, ab-, herab-, niederstellen, -setzen, -legen, I) im allg.: 1) eig.: caput, Plaut.: caput terrae, Ov.: mentum in gremio alcis, Cic.: inter genua sua caput, Apul.: latus sub lauru, Hor., u. corpora sub ramis arboris altae, Verg.: in acie tertio ordine extremis subsidio deponi, v. den Triariern, Varro LL.: d. coronam in aram, Liv.: bl. coronam, Liv.: lecticam, Liv. fr. u. Suet.: onus, Cic.: onera iumentis, Caes.: arma, niederlegen, v. Besiegten, Caes., ablegen, v. Soldaten, Liv.: personam accusatoris (bildl.), Cic.: puerum, v. Rücken absetzen (Ggstz. subire, aufhocken), Plin. ep.: uxorem et liberos, absetzen (vom Wagen), absteigen lassen, Flor.: homines funibus, an S. herablassen, Veget. mil.: cadaver regis de cruce, vom Kr. abnehmen, Vulg.: librum de manibus, Cic.: soleas, Mart.: ungues et capillos, Petron.: comas, abschneiden, Mart.: vela, einziehen, Sil. – malleolum in terram, setzen, pflanzen, Col.: so auch semina sulco, Col.: u. plantam in hortis, Ov. – exercitum in terram, aussetzen (gew. exponere), Iustin.: u. so legiones, Auct. b. Afr. – alqm per fenestram, aus dem Zimmer schaffen, Vulg. 1. regg. 19, 22. – dep. spiritum, anhalten, Quint. – poet., ablegen = gebären, alqam, Catull.; vgl. onus naturae, Phaedr.: fetus in eius tugurio, Phaedr. u. einsetzen als Kampfpreis, vitulam, Verg. ecl. 3, 31. – scherzh., deponere alqm vino, jmd. zu Boden-, niedertrinken, unter den Tisch trinken, Plaut. aul. 575. – prägn., et Chattos saltus suus Hercynius prosequitur simul atque deponit, setzt sie in die Ebene (verläßt sie in der Ebene), Tac. Germ. 30, 1. – 2) übtr.: a) ablegen, unterlassen, fahren lassen, aufgeben, einer Sache sich entschlagen, auf etw. verzichten, Verzicht leisten, etw. verlieren, endigen, amicitias, simultates, Cic.: gloriam, Cic.: spem, Hor.: prius animam quam id (odium erga Romanos), Nep.: opinionem, Cic.: bellum, Liv. u. Ov., Ggstz. incipere, Sall., od. Ggstz. coepisse, Liv.: aedificationem, Cic.: adeundae Syriae consilium, Cic.: reparandae classis cogitationem, Auct. b. Alex.: totem gloriam abicere atque deponere, Caes.: in alcis sermone et suavitate omnes curas doloresque, Cic.: molestias, Cic.: ineptias istas et desideria urbis, Cic.: memoriam alcis rei, Cic., od. alqd ex memoria, Cic., vergessen: sitim, stillen, Ov.: animam, den Geist aufgeben, Nep.: sermonem, sinken lassen (Ggstz. sustinere et quasi suspendere), Quint. – b) ein Amt niederlegen, tutelam, Liv.: magistratum, Caes.: imperium (Ggstz. imp. obtinere), Cic. – c) ein Amt, eine Ehre ausschlagen, ablehnen, auf etwas verzichten, provinciam, Cic.: triumphum, Liv. – II) insbes.: A) zur Sicherheit, zur Aufbewahrung, als anvertrautes Gut niederlegen, in Verwahrung geben, sicher unterbringen, deponieren (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 109), 1) eig.: a) übh.: testamentum depositum apud Virgines Vestales, Suet.: pecuniam apud alqm, Cic.: in Cilicia apud Solos in delubro pecuniam, Cic.: pecuniam ad Phacum (in Ph.), Liv.: amphoras in templo Dianae, Nep.: Corinthum, ut ibi obsides deponerentur, convenitur, Liv.: obsides apud eos, Caes.: liberos, uxores suaque omnia in silvis, Caes.: ad saucios deponendos adire Apolloniam, Caes.: in deposito habere, ICt.: u. pro deposito esse apud alqm, ICt. – b) ein Kapital als Darlehn sicher unterbringen, sicher anlegen, habere in Africa trecenties HS fundis nominibusque depositum, Petron. 117, 8. – 2) übtr., zur Bewahrung niederlegen, anvertrauen, übergeben, eas (pecunias) in publica fide, Liv.: ius populi Romani in vestra fide ac religione depono, Cic.: in quo omnes sollicitudines meas deposui, in dessen Herz ich ausgeschüttet habe, Sen.: depono hoc apud te, Sen.: quae rimosa bene deponuntur in aure, Hor.: tutis auribus, Hor. – B) (weil man im Sterben Liegende vom Bette auf die Erde zu legen pflegte) meton. depositus = im Sterben liegend u. schon aufgegeben, dah. auch verstorben, Acc. tr. 74. Caecil. com. 121. Verg. Aen. 12, 395. Ov. trist. 3, 3, 40 u.a.: subst., depositus meus, Petron. 133, 4: übtr., maxime aegra et prope deposita rei publicae pars, aufgegeben, rettungslos verloren, Cic. II. Verr. 1, 5. – C) ein Gebäude usw. niederlegen = nieder reißen, umwerfen, abtragen, zerstören, aedificium, ICt.: statuas alcis, Spart.: deposita arx, Stat. – D) als spät. publ. t. t., jmd. absetzen, seines Amtes entsetzen, Augustin. de gest. cum Emerito § 9. Greg. ep. 11, 47 u. 12, 31. Leo epist. 98, 2. – E) als gramm. t. t., dēpōnēns, entis, n. (verst. verbum), das Deponens, Gramm. – / Ungew. Perf. deposivi, Plaut. Curc. 536 u. ö. Catull. 34, 8: deposierunt, Corp. inscr. Lat. 1, 1009, 15: Infin. Perf. deposisse, Verg. catal. 8, 16: synk. Partic. depostus, Lucil. 105.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Depono; tu dic mecum quo pignore certes. — См. Биться об заклад …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • депонент — а; м. [лат. depono кладу] 1. Финанс. = Депозитор. 2. Хранение денег, ценных бумаг, печатных материалов по определённым правилам. Получить деньги с депонента. Сдать статью на д. ◁ Депонентский, ая, ое. Д. счёт. * * * депонент (от лат. depono … …   Энциклопедический словарь

  • ДЕПОНЕНТ — (от лат. depono кладу) физическое или юридическое лицо, внесшее ценности в депозит государственного учреждения. Депонентами являются также работники, не получившие своевременно зарплату, и отдельные организации и лица, в пользу которых… …   Большой Энциклопедический словарь

  • депонирование — (лат. depono складывать, откладывать) 1) временное выключение каких либо субстанций (напр., форменных элементов крови, гормонов, жиров) из процессов циркуляции и обмена и их хранение в организме для последующего использования; системная реакция… …   Большой медицинский словарь

  • Депонент — (от лат. depono кладу)         физическое или юридическое лицо, внёсшее ценности в Депозит …   Большая советская энциклопедия

  • Депони́рование — (лат. depono складывать, откладывать) 1) временное выключение каких либо субстанций (например, форменных элементов крови, гормонов, жиров) из процессов циркуляции и обмена и их хранение в организме для последующего использования; системная… …   Медицинская энциклопедия

  • биться об заклад — Ср. Спорь до слез, об заклад не бейся . Ср. Яшка то с рядчиком об заклад бились: осьмуху пива поставили кто кого одолеет, лучше споет то есть... Тургенев. Записки охотника. Певцы. Ср. До слез я спорить рад, Не бьюсь лишь об заклад. А.С. Пушкин.… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона

  • Биться об заклад — Биться объ закладъ. Ср. «Спорь до слезъ, объ закладъ не бейся». Ср. Яшка то съ рядчикомъ объ закладъ бились: осьмуху пива поставили кто кого одолѣетъ, лучше споетъ то есть... Тургеневъ. Записки Охотника. Пѣвцы. Ср. До слезъ я спорить радъ, Не… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Депонирование — (лат. dēpōnō «кладу, оставляю») процесс организованного хранения чего либо: Депонирование ценностей Депонирование документов Депонирование микроорганизмов долгосрочное гарантированное хранение микроорганизмов в специализированных хранилищах… …   Википедия

  • ДЕПОНИРОВАНИЕ ОТХОДОВ — (от лат. depono отдаю на хранение), складирование отходов в определенных местах и по определенным правилам. Различают два способа депонирования отходов: 1) упорядоченное складирование отходов в специальных, находящихся под надзором местах, далеко …   Экологический словарь

  • ντεπό — το άκλ. 1. αποθηκευμένη ποσότητα, απόθεμα 2. αποθήκη. [ΕΤΥΜΟΛ. < γαλλ. depot < λατ. depositum < λατ. depono «αποθέτω, καταθέτω»] …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”