erumpo

erumpo

ē-rumpo, rūpī, ruptum, ere, herausbrechen, I) tr.: A) ausbrechen lassen, herausstürzen, 1) eig.: fontibus dulces liquores, v. der Erde, Tibull. 4, 1, 86. – gew. refl. se erumpere u. Passiv erumpi medial, heraus-, hervorbrechen, portis se er. foras (v. Pers.), Caes.: unde altus primum se erumpit Enipeus, Verg.: incita cum vis exagitata foras erumpitur, Lucr.: faucibus erupti ignes, Lucr.: cum sanguis eruptus est, Scrib. – im Bilde, invidiosa coniunctio ad bellum se erumpit, hat zu einem Kr. geführt, Cael. in Cic. ep. 8, 14, 2. – 2) übtr., ausschütten, auslassen, Luft machen, gaudium, Ter.: iram in alqm, Liv.: stomachum in alqm, Cic.: in eas naves indiligentiae suae ac doloris iracundiam erupit, Caes. – B) machen, daß etwas (ein Geschwür usw.) aufbricht, Cato r. r. 157, 3. – C) etw. durchbrechen, aus etwas heraus-, hervorbrechen, nubem, Verg.: Pontum, v. Fischen, Tac.: vincula, ICt. – II) intr. mit Ungestüm, mit Gewalt hervorbrechen, sich herausstürzen, losbrechen, 1) eig.: a) im allg.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: er. ex contione, ex carcere, Curt.: ignes ex Aetnae vertice erumpunt, Cic.: erumpit sanguis iugulo, Lucan.: lacrimae aut erumpunt dolore aut laetitiā manant, Quint.: fletus erumpit, Quint.: erumpit etiam (risus) invitis saepe, Quint. – b) als milit. t. t., heraus-, hervorbrechen, einen Ausfall machen. abs., Caes. u.a.: ex castris, Caes.: portis, Sall.: patefactā portā, Liv.: inter tela hostium, Sall.: per hostes, sich durchschlagen, Liv.: ad Catilinam, Cic.: in palatos populatores, Liv.: ad erumpendum in stationes operaque hostium animus erat, Liv.: unpers.: duabus simul portis erumpitur, Liv. – c) v. phys. Übeln, hervorbrechen, per lumbos fistulae puris erumpunt, Nep. Att. 21, 3. – d) wachsend hervorbrechen, -keimen, durchbrechen, folium e latere erumpit, Plin.: dentes erumpunt, Plin. – e) als mediz. t. t., sich verrenken, ne (femur) rursus erumpat, Cels. 8, 20 extr. – f) in einen Ton ausbrechen = plötzlich übergehen, interim elisa (vox) in illum sonum erumpit, quem etc., Quint. 11, 3, 51. – 2) übtr.: a) im allg.: erumpat enim aliquando vera et me digna vox (Wort)! es mache sich einmal Luft, ich will nicht länger zurückhalten! Cic. Phil. 10, 19: erupit deinde seditio, Liv.: multa erumpentis seditionis indicia per conscios oppressa, Tac.: ex luxuria exsistat avaritia necesse est, ex avaritia erumpat audacia, die Habsucht artet in Frechheit aus, Cic. – b) plötzlich von etwas ablenken, abschweifen, Quint. 4, 3, 17. – c) in etwas ausbrechen, plötzlich in einen Zustand übergehen, bes. in heftige Gemütsbewegungen, mit in od. ad u. Akk., ad minas, Tac.: in omne genus crudelitatis, ausbrechen, verfallen, Suet.: in iurgia patris (in Schmähungen gegen den Vater), Iustin.: in verba, Symm.: u. so dum istaec igitur apud me tacitus evolvo, Caecilius erumpit (bricht C. in die Worte aus) m. folg. dir. Rede, Minuc. Fel. 40 in. – d) gegen od. über jmd. ausbrechen, losbrechen, sentire potuit sermones iniquorum in suum potissimum nomen erumpere, Cic.: erumpunt saepe vitia amicorum tum in ipsos amicos tum in alienos, brechen hervor an usw., Cic.: erupturas in rem publicam coniurationes inultas pati, Quint. – c) ausbrechen, zum Ausbruch kommen, ans Licht kommen, offenbar werden, cum illa coniuratio ex latebris atque ex tenebris erupisset, Cic.: quod (scelus) nuper eruperat, Liv.: ante triennium fere, quam Egnatianum scelus erumperet, Vell.: si illustrantur, si erumpunt omnia, Cic. – f) ausbrechen, einen Ausgang gewinnen, ausschlagen, ausarten, haec quo sint eruptura, timeo, Cic.: videntur haec aliquo eruptura, Cic.: ut quorsum (dominatio) eruptura sit timeamus, Cic.: er. in omnium perniciem, Liv.: in publicam perniciem, Tac.: ad perniciem civitatis, Cic.: ad ultimum seditionis, Liv.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Заявка на проект — Заявка на коммерческое предложение (англ. Request for Proposal RFP)  заявка на сервис (услугу, продукт). Создаётся заказчиком для потенциальных подрядчиков (поставщиков) в тендерных или аукционных процессах. В заявке формулируются цели… …   Википедия

  • Запрос об информации — (англ. Request for information RFI) является стандартным бизнес процессом, цель которого состоит в том, чтобы собрать письменную информацию о возможностях различных поставщиков. Обычно он следует формату, который может использоваться для… …   Википедия

  • ՅՈՐԴԵՄ — (եցի.) NBH 2 0371 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c ն. ῤυέω fluo, influo. Առատացուցանել. հեղուլ. բղխել. հոսել. ծաւալել. յաճախել. հուռ հուռ ագտըրմագ. չօղալթմագ. *Բղխեսցեն լերինք զքաղցրութիւն, եւ բլուրք… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՔՐՔԱՆՔ — (նաց.) NBH 2 1018 Chronological Sequence: Early classical, 5c գ. ՔՐՔԱՆՔ ՔՐՔԻՋ. γέλως risus καγκασμός cachinnatio, risus effusus. եւ բայիւ ἁνακαγχάζω in cachinnos erumpo. (լծ. Կարկաջ. եւ կրկջաձայն.) Ծաղր բարձրաձայն կամ լսելի. քը՛ր քը՛ր. կամ քա՛հ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՔՐՔԻՋ — (քրքջի.) NBH 2 1018 Chronological Sequence: Early classical, 5c գ ՔՐՔԱՆՔ ՔՐՔԻՋ. γέλως risus καγκασμός cachinnatio, risus effusus. եւ բայիւ ἁνακαγχάζω in cachinnos erumpo. (լծ. Կարկաջ. եւ կրկջաձայն.) Ծաղր բարձրաձայն կամ լսելի. քը՛ր քը՛ր. կամ քա՛հ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • bramer — Bramer, C est crier enormément. Il vient de {{t=g}}bramô,{{/t}} id est, resono, fremo, in vocem erumpo. Le Languedoc et nations adjacentes en usent ordinairement, disans Bramar, qu ils attribuent proprement au braire des Asnes, et par metaphore à …   Thresor de la langue françoyse

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”