exercitus [2]

exercitus [2]

2. exercitus, ūs, m. (exerceo), I) die Übung, A) eig., Plaut. rud. 296. – B) meton., das taktisch geübte Heer, Kriegsheer (im Plur. v. zwei Heeren od. v. einem Heere, das aus zwei od. mehreren Legionen od. Haufen besteht), fortissimorum militum exercitus, Cic.: ex. pedester, das Fußvolk, Nep.: terrestris, navalis, Liv.: ex. tiro, Liv.: ex. veteranus, Auct. b. Alex.: voluntarius (der Freiwilligen), Liv.: Gallorum mercennarius exercitus, Iustin.: hic urbanus, städtische (in der Stadt ausgehobene), Liv.: Pannonici exercitus (Legionen), Tac.: tot exercituum clades, Sall. fr. – exercitui praeesse, Sall.: exercitus ducere, Sall.: in legatione ducere exercitum, Cic.: alqm exercitui praeficere, Nep.: illum exercitibus praeponere, Iuven. – exercitum scribere, Sall. u. Liv., conscribere, Caes. u. Cic. (vgl. conscribo no. I, A, a): exercitum parare od. comparare, Cic.: exercitum comparare contra alqm, Cic.: exercitus ad rempublicam libertatemque defendendam comparare, Cic.: exercitum conficere, Cic., exercitum invictum ex paternis militibus conficere, Cic.: exercitum cogere, Caes.: exercitum repente conflare, Cic.: exercitum paucis diebus facere, Cic.: exercitum facere argento, Sall. fr.: exercitum accipere, Cic.: exercitus alere, Cic.: alcis exercitum stipendio frumentoque alere, Sall. fr.: exercitum alere contra alqm, Cic.: exercitum habere, Sall., exercitum nullum habere, Cic.: exercitum habere in Gallia oder apud Samum, Caes. u. Nep.: exercitum in unum locum cogere od. conducere od. contrahere, Hirt. b.G. u. Caes.: ab Allobrogibus in Segusiavos exercitum ducere, Caes.: exercitum ducere contra od. adversus, Cic. u. Nep.: exercitum castris continere, Caes.: exercitum ex hibernis movere, Curt.: promovere exercitum in Aetoliam, Iustin.: exercitum educere, Nep., ex castris educere, Caes., in aciem educere, Nep.: exercitum in Africam traducere, Caes.: exercitum exponere (ausschiffen), Caes.: alqm ad exercitum mittere, Nep.: alqm cum exercitu mittere, Nep.: cum exercitu in Hispaniam proficisci, Nep.: exercitum dimittere, Caes.: alqm ab exercitu dimittere, Auct. b. Afr. – bes. das Fußvolk, exercitus equitatusque, exercitus cum equitatu, Caes. u. Liv.: his omnibus diebus exercitum castris continuit, equestri proelio cotidie contendit, Caes. – dah. übtr., a) da das Heer ursprünglich aus den freien Bürgern allein bestand, für die Versammlung der Bürger, -des Volks in den Zenturiatkomitien, Comment. consul. b. Varro LL. 6, 88; vgl. Gell. 15, 27 extr. u. die Auslgg. zu Plaut. capt. 153. – b) poet., ein Heer = eine Menge, ein Schwarm, corvorum, Verg.: Phorci, Meergottheiten, Verg.: meretricum exercitus (neben exoletorum greges), Hieron. epist. 69, 3. – II) die Unruhe, Qual (aber mit Anspielung auf no. I, B, a), Plaut. capt. 155; cist. 58. – / Nom. exercitum, Itala (Laud.) act. apost. 23, 10: Genet. exerciti, Acc. tr. 150 u. 311. Varro de vita P.R. 2. fr. 3 (bei Non. 485, 20). Corp. inscr. Lat. 6, 1450: Vokat., exercite caste, Commodian. instr. 2, 26, 1: Genet. Plur. exercitûm, Monum. Anc. 5, 40. Liv. 27, 7, 17 u. 28, 25, 6 H.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • EXERCITUS — militum multitudo est, quae palam fines hosticos ausit invadere. Quod enim furto fit aut latrocinantium more, et quod iusto fir exercitu, passim opponunt Historici. Quare pro viribus hotium aestimandum, quae copiae exercitum faciant. Et quidem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Exercitus — Lit. an army, infantry . The Latin word used of a military expedition, also the army involved in such an expedition. In the 13c, the word was used in conflicts with Scotland; in the 14c, it was used for the expeditions sent against France. From… …   Dictionary of Medieval Terms and Phrases

  • exercitus — /agzarsatas/ In old European law, an army; an armed force. The term was absolutely indefinite as to number. It was applied, on various occasions, to a gathering of forty two armed men, of thirty five, or even of four …   Black's law dictionary

  • exercitus — /agzarsatas/ In old European law, an army; an armed force. The term was absolutely indefinite as to number. It was applied, on various occasions, to a gathering of forty two armed men, of thirty five, or even of four …   Black's law dictionary

  • Quaestura exercitus — The Quaestura exercitus was a peculiar administrative district of the Eastern Roman Empire with a seat in Odessus established by Emperor Justinian on May 18, 536. [Velkov, p. 62. In 536 (May 18) a peculiar administrative district was created… …   Wikipedia

  • Quaestura exercitus — La Quaestura exercitus était un district administratif particulier de l Empire romaine d orient dont le siège était à Odessos. Ce district fut créé par Justinien Ier le 18 mai 536[1]. Le territoire du district comprenait les provinces romaines de …   Wikipédia en Français

  • QUAESTOR Exercitus — in Nov. a Procopio definitur χορηγὸς τῆς τοῦ ςτρατοπέδου δαπάνης; rectissime. Nam Novell. 41. ςτρατιωτικὰς δαπάνας, et Iuliani Nov. 50. annonas militum tam Comitatensium qui per castra sunt, quam Limitaneorum, eum distribuisse legimus. Sed habuit …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DECURSIO Exercitus — a Scipione exhibita, memoratur Liv. l. 29. c. 22. Venientibus eis (Romanorum Legatis) Syracusas, Scipio res, non verba, ad purgandum sese paravit, exercitum omnem eo convenire, classem expediri iussit, tamquam dimicandum eo die terrâ marique cum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ВОЙСКО —    • Exercïtus.     I. У греков.          Об определенной организации войска, какая заключается в понятии слова exercitus, в героическое время еще не может быть и речи. Позднейшее же устройство войска у греков представляло совершенное отражение… …   Реальный словарь классических древностей

  • EXGERINF — Exercitus Germaniae Inferioris, Exercitus Germanicus inferior …   Abbreviations in Latin Inscriptions

  • EXDP — Exercitus Daciae Porolissensis …   Abbreviations in Latin Inscriptions

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”