abscedo

abscedo

abs-cēdo, cessī, cessum, ere, weg-, fortgehen, sich entfernen, sich fortmachen, sich zurückziehen (Ggstz. accedere), I) eig.: a) v. Pers.: abscede etiamnunc, Plaut.: procul, Ov.: retro, Sil.: hinc intro, Plaut.: paululum istuc, Plaut.: e conspectu, Plaut.: a curia, e foro, Liv.: paulum ab illis, Plaut.: triclinio, Suet.: Rhodum, Tac. – als milit. t.t., abziehen, sich zurückziehen, inde, Liv.: a Capua, Liv.: ab Hannibale, non vestigium ab Hannibale, Liv.: nec ab armis aut loco suo, Liv.: a moenibus, Liv.: moenibus, Liv.: Spartā, Nep.: Thyrio, Liv.: Armeniā, Tac.: obsidione, Liv.: inde irrito incepto, Liv.: proelio victus abscesserat, Capit. – impers., non ante abscessum est, quam etc., Liv.: Regio abscessum est, Liv.: d.h. (wohl sprichw.) tecto latere abscedere, mit heiler Haut davonkommen, Ter. heaut. 672. – b) v. Lebl.: α) im allg.: illorum navis longe in altum abscesserat, Plaut. rud. prol. 66. – verschwindend sich fortmachen, verschwinden, cor abscedet, Cic.: quamquam abscesserat imago (das Traumbild, Gespenst), Plin. ep. – β) vom Monde = abnehmen, luna accedens... abscedens, Plin. 2, 221. – γ) v. Örtlichk. = sich aus dem Gesichtskreis entfernen, quantum mare abscedebat, Liv. 27, 47, 11. – δ) (t.t. der Malerei) in der Perspektive zurücktreten (Ggstz. prominere), Vitr. 1, 2, 2 u. 7. pr. § 11. – ε) (mediz. t.t.) von zurückgetretenen od. stockenden Säften, die in Eiter übergehen u. Geschwüre bilden, sich ablagern, aliquid sub lingua abscedit, es bildet sich ein Eitergeschwür, Abszeß, Cels.: u. so omnia abscedentia, alle Abszesse, Cels. – II) übtr.: a) v. Pers.: α) der Zeit nach sich entfernen, neque admodum a pueris abscessit (ist entfernt) neque admodum adolescentulust, Naev. com. 26. – β) vom Beruf usw. abgehen, sich zurückziehen, non militaribus modo sed civilibus quoque muneribus, Liv. 9, 3, 5. – γ) von einer Forderung (Klage) zurücktreten, abgehen, nachgeben, nec ille abscessit, Tac. ann. 2, 34. – δ) sich jmds. Macht entziehen, Pallada abscessisse mihi, Ov. met. 5, 376. – ε) aus der Welt gehen, hinscheiden = sterben, cogitet, quam purus abscedat, Lact. 7, 27, 8: u. so Cypr. ep. 55, 11 u. 17. Corp. inscr. Lat. 6, 1884. – b) v. Lebl.: α) v. Zuständen, weichen, vergehen, somnus ut abscessit, Ov.: labor a vobis recedet, benefactum a vobis, dum vivitis, non abscedet, Cato. – bes. v. Gemütszuständen, cito ab eo haec ira abscedet, Ter. – β) vermindernd abgehen, wegfallen (Ggstz. accedere), cives earum urbium, quae regno (Antiochi) abscedunt, Liv.: cui aliquid accedere potest, id imperfectum est; cui aliquid abscedere potest, id imperpetuum, Sen. – bes. von einer Geldsumme abgehen, abscedent enim minae, non accedent (im Wortspiel), Plaut.: ne quid abscederet, Suet. – / Archaist. abscessem = abscessissem, Sil. 8, 109.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • абсцесс — (abscessus; лат., от abscedo, abscessum отделяться, нарывать; син.: апостема, гнойник, нарыв) полость, заполненная гноем и отграниченная от окружающих тканей и органов пиогенной мембраной …   Большой медицинский словарь

  • Абсцесс — (лат. abscedo отхожу) см. Нарыв …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Абсцесс — I Абсцесс (лат. abscessus нарыв; синоним гнойник) отграниченное скопление гноя в различных тканях и органах. А. следует отличать от флегмоны (разлитого гнойного воспаления тканей) и эмпиемы (скопления гноя в полостях тела и полых органах). Чаще… …   Медицинская энциклопедия

  • ԱՒՈԼՈՑ — ( ) NBH 1 0397 Chronological Sequence: Early classical, 13c ԱՒՈԼՈՑ ԵԼԱՆԵԼ. որ եւ ԱՒԵԼՈՑ եւ ԱՒԵԼՈՑ գրի. ἁποπηράω, τρέχω desilio, resilio, fugio, curro, celeriter abscedo Ի դուրս սարտնուլ, ընդ ոստնուլ. օձտել. ելանել տրտաքս. ʼի բաց վազել. *Ատեայր եւ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԲԱՑԱԿԱՄ — (կացի, ցեալ.) NBH 1 471 Chronological Sequence: Unknown date, 7c, 8c չ. ἁφίσταμαι absto, abscedo, disto Ի բաց կալ. հեռանալ. օտարանալ. *Ոչ երբէք առ յինքենէ բացակալ կարացեալ. Մաքս. եկեղ.: *Բացակացեալն յԱստուծոյ՝ անկցի ʼի վայր. Նեղոս.: *Մեք այնոցիկ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԵՌԱՆԱՄ — (ացայ.) NBH 2 0088 Chronological Sequence: 5c, 10c չ. μακρύνομαι ἁφίστημι, ὐποχωρέω եւն. elongor, amoveor, recedo, abscedo, subduco me, secedo եւն. Հեռի կամ ʼի բացեայ լինել միջոցաւ. եւ Ի բաց մեկնիլ գնալ. մեկուսանալ. հեռու ըլլալ՝ երթալ .... կամ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄԵԿՆԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0244 Chronological Sequence: Early classical, 8c ձ. χωρίζομαι, διαχωρίζομαι, ἑκχωρέω , ἁφίσταμαι, ἁπέρχομαι discedo, abscedo, recedo, secedo եւն. Մեկուսանալ. հրաժարիլ. զատանիլ. ʼի բաց գնալ. առանձնանալ. զատուիլ երթալ. ... *Մեկնեա՛ց… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄՈՑԵՄ — ( ) NBH 2 0299 Chronological Sequence: Early classical ն.չ. ՄՈՑԵԼ. ἁφίστημι, μαι amoveo, abscedo. Ի բաց հեռացուցանել, կամ հեռանալ. քեցել, իլ. *Զերնջոցն զորթսն անջրպետեալ քեցիցեն, զի ժամանակաւ ընդելուզանիցեն (իմա՛ ընդելացուսցեն) մոցել ʼի կաթինն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”