alligo

alligo

al-ligo (ad-ligo), āvī, ātum, āre, anbinden, festbinden, I) eig.: 1) im allg.: a) übh.: alqm ad statuam od. ad palum, jmd. (als Verbrecher) vor der Hinrichtung, Cic.: canem ad ostium, Sen. rhet.: quis generum meum ad gladium alligavit? wer hat meinen Schwiegersohn an das Schwert gebunden? (ein Scherz über das lange Schwert des kleinen Lentulus), Cic.: all. canem (Ggstz. solvere), Phaedr., catulos (junge Hunde), Varr.: sarmenta ad cornua boum, Liv. epit.: pueris in geniculis serperastra, Varr. LL.: medicamentum in pannulo illitum fasciā quam longissimā, Scrib.: alligatus anulus, Quint. – b) als. t.t. des Landbaues, die Weinstöcke an die Pfähle u. Bäume (arbusta) anbinden, vineas, Col.: palmare, id est materias alligare, Col.

2) mit dem Nebenbegr. der gehemmten Bewegung, a) festmachen, festhalten, hemmen, ancora (Rhodiae navis) unco dente velut manu ferreā iniectā alligavit alterius proram, Liv.: unco non alligat (naves) ancora morsu, Verg.: u. poet., undā alqm, bannen, fesseln, v. Styx, Verg. georg. 4, 480; Aen. 6, 439: von der in eine Insel verwandelten Äa, Val. Flacc. 5, 429. – b) fest binden, schnüren, manipulos, Col. 11, 2, 40: sarcinulas, Plin. ep. 4, 1, 2.

3) durch ein Band od. einen Verband verwahren (als Synon. von vincire), a) mit etwas umbinden, einbinden, texta fasciola, quā capillum in capite alligarent, dictum capital, Varr. LL.: dolia plumbo vincito vel materiā querneā, viti siccā alligato, Cato: sic sirpata dolia quassa, cum alligata, dicta, Varr. LL.: poet.: moenia spissa vallatā coronā alligat, umgibt, Sil. – b) einen leidenden Körperteil od. eine Wunde mit einem Verband umbinden, umwickeln, etw. verbinden, auf etwas einen Verband auflegen, caput lanā, Mart.: u. gew. ohne Abl., vulnus, Cic. u. Liv.: alcis oculum, Cic.: brachium, crus, Sen.: fracturas, Hier. – c) mit Fesseln binden, fesseln, alliga, inquam, colliga, Plaut.: servum (Ggstz. revincire), Col.: non enim alligabitur infans, Quint.: alligari se ac venire patitur, Tac.: leones alligati (Ggstz. soluti), Sen. – Partic. subst., alligāti, ōrum, m., gefesselte Sklaven, Col. 1, 9, 4.

II) übtr.: 1) im allg., etwas binden, fesseln, festhalten, hemmen, so daß es unbeweglich ist, sich nicht von der Stelle rührt, vultum alligat quae tristitas? hält starr den Blick fest, Pacuv. fr.: videas civitatis voluntatem solutam, virtutem (die Tatkraft) alligatam, Cic.: cedendum est celeriter, ne forte quā re impediar atque alliger, damit nicht irgend ein Zufall mich hindert und mir die Hände bindet, Cic.: tristi palus inamabilis undā alligat, Verg.: torpor gravis alligat artus, Ov. – dah. a) als t.t. im Brettspiel, ut sciat quomodo alligatus exeat calculus, festgezogene, Sen. ep. 117, 30. – b) v. Binden auf chemischem Wege, arenae, quae umore alligantur, Sen. ep. 55, 2: qui (fons) putria terrae alligat, Lucan. 9, 526: massa modo lactis alligati, geronnene Milch, Mart. 8, 64, 9. – u. vom Binden der Farben, ita colorem alligat, bindet (= macht haltbar), ut elui postea non possit, Plin. 32, 66; u. so 9, 134.

2) insbes.: a) jmd. durch Freundschaft, Wohltaten usw. (an jmd.) binden, fesseln, ketten, so daß er unzertrennlich ist, eo pacto alci filium, Ter.: bes. im Passiv, ne existiment ita se alligatos, ut ab amicis non discedant, Cic.: nuptiis alligatus, Cic.: non modo beneficio, sed etiam benevolentiae significatione alligari, Cic. – b) als rhetor. t.t., durch od. an gewisse Gesetze des Numerus, Rhythmus binden u. so durch od. auf etw. beschränken, ut verba neque alligata sint quasi certā lege versus, neque ita soluta, ut vagentur, Cic.: hoc aut alio numero, velut lege, non est alliganda (partitio), Quint. – m. ad u. Akk., tamquam orationem ad rhythmos alliget, Quint.: quasi ad certas quasdam dicendi leges alligati, Quint.: (poësis) alligata ad certam pedum necessitatem, an einen gewissen Zwang des Metrums gebunden, Quint. – c) moralisch den Willen durch Eidschwur, Vertrag, Versprechen, Pflicht u. dgl. fesseln u. beschränken, binden, verbindlich machen, verpflichten, dat arrhabonem et iureiurando alligat (lenonem), Plaut.: caput suum alligabit, wird seinen Kopf zum Pfande setzen, Plaut.: ut nec Roscium stipulatione alliget neque a Fannio iudicio se absolvat, Cic.: ne falsā religione populum alligarent, Gell.: lex omnes mortales alligat, Cic.: foedere alligari, Liv.: sacris alligari, sich zu den sacra gentilicia verpflichten, Cic.: alligati adulatione, verdammt zur Schm., Tac. dial.: uno illo negotio sese all., Gell.: quam minime se alligare ad praecepta, Quint.: ad omnia verba se alligare, sich wörtlich an Memoriertes binden, Quint. – d) alligare se, an ein Vergehen sich binden, d.i. sich dessen schuldig machen, mit Abl., se scelere, Cic. Flacc. 41: mit Genet., se furti, Ter. eun. 809. – dah. alligatus = in ein Vergehen verwickelt, mitbeschuldigt, Cic. Clu. 39; ad Q. fr. 2, 3, 5.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • I-Ging-Karten — sind Wahrsagerkarten, die auf dem I Ging aufbauen. Sie bestehen aus 64 Karten, entsprechend den Hexagrammen des I Gings, wobei bei einigen Versionen der Deutungstext ebenfalls auf den Karten vorhanden ist. Man verwendet sie sowohl zur Divination… …   Deutsch Wikipedia

  • Аллигат — (От лат. alligo – привязываю) Перевертыш включающий в себя два издания, каждое из которых начинается со своей стороны, для чтения каждого произведения надо перевернуть; см. книга с двойным входом …   Краткий толковый словарь по полиграфии

  • аллигат — (от лат. alligo привязываю) перевертыш, включающий в себя два издания, каждое из которых начинается со своей стороны, для чтения каждого произведения надо перевернуть …   Универсальный дополнительный практический толковый словарь И. Мостицкого

  • ԽԱՌԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 1 0925 Chronological Sequence: Early classical, 10c ն. δέω, προσδέω ligo, alligo. Խառանաւ՝ կառանօք՝ տոռամբք կապեալ. յն. կապել. *Քան զշուն մի առ գերեզմանի խառանեալ եւ՛ս (չար) ընչիցն կապանք գրգռիցեն զքեզ հաջել ամենայն մերձաւորաց: Շուն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԾՐԱՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 1028 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 12c ն. ἑνδέω, ἁποδέω, δεσμεύω ligo, alligo, illigo, connecto. Դնել ʼի ծրար. կապել. ամփոփել. պատել. բակձաձել. եւ Կնքել. փաթութել. ... *Ծրարել զզանգուածս ʼի կտաւս. կամ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԿԱԼԱՆԴԵՄ — (եցի.) NBH 1 1033 Chronological Sequence: Unknown date, 14c ն. ԿԱԼԱՆԴԵՄ որ եւ գրի ԿԱՂԱՆԴԵԼ. իբրու տալ կալադ. կամ որպէս թէ զկաղացեալն դարմանել. զի յն. է՝ ἑπιδέω obligo, alligo. Կապել բարւոք, պատել. երիզապնդել. սարմագ, պաղլամագ. *Զմոլորեալն դարձո՛ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅՈՒՌԹԵՄ — (եցի.) NBH 2 0376 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 12c ն. ἑπιδέω, ἑπιδεσμόν ποιέω alligo, obligo fasciis ἑπᾴδω incanto. Յուռութս առնել, կամ ասել. դիւթել. հմայել. թովել. շշնջել. կարդալ եւ կապկապել կախարդանօք. ...… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • aliar — v. tr. 1. Unir. 2. Fazer ligação de. 3. Harmonizar. 4. Unir por casamento. 5. Confederar. 6. Combinar.   ‣ Etimologia: latim alligo, are, ligar, prender, apertar, reter, obrigar …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • allier — Allier, Il vient de Alligo, alligas. S allier et s associer, Congerminare. S allier ensemble pour faire quelque chose, soit bonne ou mauvaise, Conspirare, Coire in foedus. S allier avec aucun, Accedere ad amicitiam alicuius, Venire in amicitiam… …   Thresor de la langue françoyse

  • аллигат — (от лат. alligo привязываю) Перевертыш, включающий в себя два издания, каждое из которых начинается со своей стороны, для чтения каждого произведения надо перевернуть. [http://ofyug.ru/useful/abc/212] Тематики полиграфия …   Справочник технического переводчика

  • Аллигат — (от лат. alligo связываю, скрепляю) разл. издания и (или) рукописи, объединенные владельцем в один том общим переплетом. Объединение А. образует конволют …   Российский гуманитарный энциклопедический словарь

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”