uro

uro

ūro, ūssī, ūstum, ere (statt *euso, vgl. altind. óšati, brennt, ušţa-ḥ, gebrannt = lat. ustus, griech. εὕω, ich senge, Aor. εύσαι), brennen, verbrennen, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: calidum hoc est: etsi procul est urit male, Plaut.: uri calore, Cic.: uri se patiuntur Indi, lassen sich von der Sonnenhitze brennen, Cic.: (sacer ignis) urit, corpore serpens, quamcumque arripuit partem, Lucr.: calx urit, hitzt (als Arznei genommen), Plin. – zona usta, die heiße Zone, Macr. – Partic. subst., a) ūsta, ae, f., der gebrannte Ocker, Vitr. 7, 11, 2. – b) ūstī, ōrum, m., Gebrannte, Verbrannte, durch Feuer usw. Verwundete, Plin.: a sole usti, Plin. – 2) insbes.: a) als mediz. t.t., brennen = mit Feuer behandeln, nos et urimur et secamur, Salv.: in corpore si quid eiusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur, Cic.: si uri non potest vulnus, Cels.: quotios quid ustum est, Cels. – b) als t.t. der Malerei, α) enkaustisch malen, tabulam coloribus, Ov. fast. 3, 831. – β) enkaustisch auftragen, einbrennen, picta coloribus ustis puppis, Ov. fast. 4, 275. – c) verbrennen, brennend verzehren, verheeren, α) übh.: hominem mortuum, Cic.: agros, Liv.: urbes hostium, Tac.: naves, Hor.: terram urere, vicos exscindere, Curt.: ignis urit domos, Hor.: arbos uritur, Ov.: ut summum periculum esset, ne Appio suae aedes urerentur (in Brand geraten möchten), Cic.: sexus infirmus uri se perpetitur, Lact. (vgl. Bünem. Lact. 5, 13, 14): absol., urendo populandoque gesserunt beela, durch Sengen u. Brennen, Liv. 7, 22, 4. – β) als Feuerungs- od. Leuchtmaterial brennen, verbrennen, picem et ceras et cetera alimenta flammae, Ov.: odoratam nocturna in lumina cedrum, Verg.: in usum nocturni luminis uri (von den Christen), Tac.

B) übtr.: 1) austrocknen, ausdörren, versengen, brennen, brennend schmerzen, (cicer) urit solum, Plin.: urit lini seges campum, Verg.: fimum suillum urit vineas, Plin.: terras, solum, Ov.: sitis urit herbas, Ov.: sitis guttur od. fauces urit, Ov.: nec febribus uror anhelis, Ov.: dysenteria si urit, Plin. – 2) durch allzustarke Reibung brennen, reiben, abreiben, wund machen, ea (terebra) excavat, non urit, Colum.: calceus... si minor, uret, Hor.: si te forte meae gravis uret sarcina chartae, Hor.: lorica urit lacertos, Prop.: cum aculeus sagittae aut glandis abditae introrsus tenui vulnere in speciem urit, Liv. – 3) v. Kälte, Frost usw., versengen, verletzen, iis, quae frigus usserit, remedio sunt, Frostschäden, Plin.: ustus ab assiduo frigore Pontus, Ov.: nec nova per g lidas herba sit usta nives, Ov.: Scythae continuis frigoribus uruntur, haben zu leiden vom usw., Iustin.

II) bildl.: A) entzünden, entflammen, a) im üblen Sinne, v. einer Leidenschaft oder einer die Leidenschaft erregenden Person oder Sache, entflammen, martern, verzehren, Paffiv uri = entbrannt sein, brennen, glühen, verzehrt werden, amor urit me, Verg.: Daphnis me malus urit, Verg.: uritur infelix Dido, Verg.: quid in hospite ureris? bist du entbrannt für den G., Ov.: urit me Glycerae nitor, urit prava protervitas, Hor.: uror, seu tibi etc., Hor.: omnia haec mala, quibus uror torreor vexor, Arnob.: meum iecur urere bilis, Hor.: urit enim fulgore suo, erfüllt mit Neid, Hor.: quod urit invidiam, den Neid zur Marter macht, Liv. – uro hominem, ich ärgere ihn, Ter.; vgl. id nunc his cerebrum uritur, me esse etc., das ärgert sie, daß ich usw., Plaut. – b) im guten Sinne, zur Nachahmung entflammen, alqm avorum laudibus, Val. Flacc. 1, 446.

B) beunruhigen, drücken, beschweren, belästigen, belästigend heimsuchen, eos bellum Romanum urebat, Liv.: quo (bello) Italia urebatur, Liv.: Aetolos dies noctesque assiduo labore urente, Liv.: populum gravis urebat infesto mari annona, Vell.: pestilentia urens simul urbem atque agrs, Liv.: quidam in quaslibet aures quidquid illos urit (was sie drückt) exonerant, Sen.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • uro — uro·bi·lin; uro·bi·lin·o·gen; uro·bi·lin·o·gen·uria; uro·bi·lin·uria; uro·canic; uro·cer·i·dae; uro·chlo·ral·ic; uro·chord; uro·chor·da; uro·chor·dal; uro·chordata; uro·chrome; uro·cop·tis; uro·cyst; uro·cys·tis; uro·dae·al; uro·dae·um;… …   English syllables

  • Đuro — (Serbian: Ђуро) or Djuro or Gjuro is a South Slavic given name derived from Serbian Djuradj (George), may refer to: Đuro Bago Đuro Basariček Đuro Đaković Đuro Daničić Đuro Deželić Đuro Ferić Đuro Keškec Đuro Kurepa Đuro Salaj Đuro Živković Gjuro… …   Wikipedia

  • Uro — Données clés Titre original Uro Réalisation Stefan Faldbakken Scénario Stefan Faldbakken[1] Harald Rosenløw Eeg Acteurs principaux Nicolai Cleve Broch …   Wikipédia en Français

  • Uro — puede referirse a: uro, la variedad salvaje del toro; uro, nombre común de la planta Acer monspessulanum; uru o uro, etnia que habita en las islas flotantes del lago Titicaca; URO, UROVESA Vehículos Especiales S.A, una compañía automovilística… …   Wikipedia Español

  • Uro — steht für: Uro (Automobilmarke), eine spanische Automarke Uro (Film), norwegischen Thriller aus dem Jahr 2006 von Regisseur Stefan Faldbakken. Uru (Sprache), eine ausgestorbene Sprache im Gebiet des Titicaca Sees. Urus, eine ethnische Gruppe im… …   Deutsch Wikipedia

  • uro- — 1 a combining form meaning urine, used in the formation of compound words: urology. Also, esp. before a vowel, ur . [ < Gk, comb. form of oûron urine] uro 2 a combining form meaning tail, used in the formation of compound words: uropod. Also, esp …   Universalium

  • -uro — 2 o uro Elemento prefijo o sufijo del gr. «ourá», cola, que se emplea en la formación de palabras científicas: ‘anuro, coluro, macruro, urodelo’. * * * uro. suf. Adoptado por convenio en la nomenclatura química, se emplea para designar las sales… …   Enciclopedia Universal

  • uro... — uro..., Uro... 〈in Zus.〉 harn..., Harn... [<grch. ouron „Harn“] * * * uro...   [zu griechisch oũron »Harn«], vor Vokalen meist verkürzt zu ur..., Wortbildungselement mit der Bedeutung: Harn, z. B. Urokinase, Urämie. Auch als letzter… …   Universal-Lexikon

  • Uro... — uro..., Uro... 〈in Zus.〉 harn..., Harn... [<grch. ouron „Harn“] * * * uro...   [zu griechisch oũron »Harn«], vor Vokalen meist verkürzt zu ur..., Wortbildungselement mit der Bedeutung: Harn, z. B. Urokinase, Urämie. Auch als letzter… …   Universal-Lexikon

  • urođen — ùrođen prid. <odr. ī> DEFINICIJA koji je od rođenja, u prirodi, naravi, ono s čime se tko rodio; prirođen SINTAGMA urođene ideje fil. spoznajna teorija po kojoj u duši postoje urođene ideje o Bogu, bivanju i dr. koje je sam Bog usadio kod… …   Hrvatski jezični portal

  • uro- — 1 or ur [yoor′ō, yoor′ə] [< Gr ouron, URINE] combining form urine, urination, urinary tract [urolith] uro 2 or ur [yoor′ō, yoor′ə] [< Gr oura, tail < IE * orsos, var. of base * ers , the buttocks, tail > ARSE] combining form tail… …   English World dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”