utor

utor

ūtor, ūsus sum, ūtī, von etwas Gebrauch machen, etwas gebrauchen, anwenden, benutzen, sich etw. zunutze machen, einer Sache sich bedienen, auch etw. genießen, einer Sache sich erfreuen, I) eig.: A) im allg.: a) m. Abl.: servis, amicis, Plaut.: operā alcis, Plaut.: Samiis vasis, Plaut.: oculis recte, recht sehen, Plaut.: istoc oculo utor minus, sehe nicht recht gut damit, Plaut.: armis, Cic.: oratione, reden, Cic.: hāc voce, so reden, Cic.: ut Ciceronis utar verbo, Sen., od. ut verbo Ciceronis utar, Quint.: uti aetatis vitio, Cic.: temporibus sapienter, sich in die Umstände schicken, Nep.: ebenso uti foro, Ter.: uti suo largius, verschwenden, vertun, Sall.: male uti lege, das G. mißbrauchen, Cic.: pace uti, den Frieden annehmen, Liv., od. in Frieden leben, Cic. u. Caes.: virtus se utitur (entwickelt sich) suo iure, Sen. de tranqu. anim. 4, 7. – cornibus urorum pro poculis uti, Caes.: pro laurea corona myrteā semper uti, Val. Max.: huius capellae corio usum esse pro scuto, Lact. – uti alqo in servilia eius artis ministeria, Liv.: uti somno et cibo in vitam, non in voluptatem, Vell.: uti eā criminatione in alqm, Cic. – uti alqo (teste) contra alqm, als Zeugen anführen, Lact. – instrumenta, quibus ad lanificia utuntur, Colum.: uti Siciliā ad omnes res, Cic.: potentiā suā numquam aut raro ad impotentiam uti, Vell.: ea, quibus ad res divinas uti solemus, Colum. – m. dopp. Abl., vel imperatore vel milite me utimini, Sall. Cat. 20, 16: iis... inimicissimis crudelissimisque usum, Cic. ad Att. 3, 13, 2: et locis altis positas turris (= turres) Hispania habet, quibus et speculis et propugnaculis adversus latrones utuntur, Liv. 22, 19, 6. – b) m. Acc.: quam rem etiam nomine eodem medici utuntur, Varro: ferrum uteretur, Aur. Vict.: quod quisquam uti possit, Plaut.: ne filius quidem quidquam utitur, Cic. – huic omnia utenda ac possidenda tradiderat, Cic.: alci scyphos utendos dare, zum Gebrauche leihen, Plaut.: utenda vasa rogare, sich zum Gebrauche leihen, Plaut.: u. so artoptam ex proximo utendam petere, Plaut.: u. beneficium quod datum utendum est (auf Borg geben), repetundi copia est, Plaut.: auris utendas dare, Enn. – m. dopp. Acc., alqm uti placidum et clementem, Plaut. trin. 827 Sch.2 (Ritschl gegen die Überlieferung placido te et clementi). – c) absol.: divitiae (expetuntur), ut utare, zum (materiellen) Gebrauche, Cic.: tot annos in utendo exhauserunt, Quint.: et quaerere et uti, Gebrauch davon machen, Hor.: negavit se uti, er schlug es aus, Cic.: ebenso non uterer, ich würde es ausschlagen, Cic.: quem ad modum in tribunis consulari potestate usi sunt, wie sie es bei der Wahl von Tr. mit kons. Gew. gehalten haben, Liv. 4, 43, 5. – B) insbes.: 1) mit jmd. umgehen, Umgang haben, Trebonio multos annos utor, Cic.: maioribus, Hor. – 2) von etwas leben, huic dederis, unde utatur, Ter.: habere quī utar, Cic. – 3) genießen, cibis bonis, Cels.: vino modice, Cels.: lacte et herbis, Ov.: ut pecus uti possit (sc. aquā), trinken, Varro: dicam, ut sibi penum aliud adornet, siquidem sese uti volet, woll' er darben nicht, Plaut. capt. 920. – 4) fleischlich gebrauchen, mulieribus, Lampr. Heliog. 30. § 3 u. 5. – 5) uti frui, als jurist. t.t., den Nießbrauch von etwas haben, mit Abl., alienis rebus, ICt.: absol., ICt. – II) übtr.: 1) im Besitze eines Gegenstandes sein, besonders einen Gegenstand in irgend einer Beschaffenheit haben, patre diligente, Nep.: adversis ventis, Cic.: proeliis secundis usus erat, hatte glücklich gefochten, hatte glückliche Schlachten geliefert, Cic.: valetudine bonā, genießen, Caes.: honore, eine Ehrenstelle bekleiden, Cic. – 2) brauchen, nötig haben, ambitione nihil uterer, Cic.: ea nihil hoc loco utimur, brauchen wir hier nicht, reden davon nicht, Cic. – / aktive Nbf. uto, wovon utito, Cato r.r. 96, 2 u.a.: utunto, Corp. inscr. Lat. 12, 589, 9: Infin. utere, Cl. Mamert. de stat. anim. 1, 3. p. 30, 13 Engbr.: vgl. Prisc. 44, 4. – pass., utitur, Nov. com. 43: utetur, Priap. 44, 4. – parag. Infin. utier, Plaut. Cas. 220. Ter. Phorm. 603. Corp. inscr. Lat. 1, 33. lin. 5. – arch. Infin. Präs. utei, Corp. inscr. Lat. 1, 204. col. 1, 10; 1, 206, 74. 76. 78. – altlat. oetor, wov. oetantur, Corp. inscr. Lat. 1, 200. no. X I.p. 79: oesus sit, Cic. de legg. 3, 12 (in einer Gesetzesformel), u. parag. Infin. oetier, Fest. 246 (b), 2. – Über die Konstruktion von utor vgl. P. Langen in Wölfflins Archiv 3, 329 f.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • utor — útor m DEFINICIJA [i] (+ potenc.)[/i] urezano, užlijebljeno mjesto na nekom tijelu predviđeno da se u nj što uglavi, ispust koji točno pristaje (na kraju duge, u što se uglavljuje dno bačve) ETIMOLOGIJA u + *torъ ≃ slov. utor …   Hrvatski jezični portal

  • útor — m (+ potenc.) urezano, užlijebljeno mjesto na nekom tijelu predviđeno da se u nj što uglavi, ispust koji točno pristaje (na kraju duge, u što se uglavljuje dno bačve) …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • utòr — óra in ôra m (ȍ ọ, ó) ozek žleb v deski ali strojnem delu: dolbsti, vrezovati utore; globina, širina utora; stroj za izdelavo utorov / grelna žica pri kuhalniku je položena v spiralaste utore ♦ les. spah na utor in pero …   Slovar slovenskega knjižnega jezika

  • útor — adv beyond, outside; cmp of úte …   Old to modern English dictionary

  • Typhoon Utor — The name Utor is on the name list for the western north Pacific and has been used for two tropical cyclones since the name list was introduced in 2000. The name was contributed by the United States and is a Marshallese word for squall line. *… …   Wikipedia

  • útorak — útor|ak m 〈G ōrka, N mn ōrci, G ākā〉 drugi dan u tjednu, drugi dan poslije nedjelje [pokladni ∼ak; ∼kom] ⃞ {{001f}}∼ak kratak korak reg. ništa se ne obavlja dobro, ako se započne u utorak (ili početi u ponedjeljak ili čekati srijedu) …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • Rohingya villages — Villages inhabited by the Rohingya people of Myanmar (Burma).Akyab township*Santouli *Zailla fara *Folthon (Plok Taung) *Bodor Muham *Amla fara *Mouloi fara *Hocái fara *Nazir fara *Joltahán fara *Buhá fara *Kongsi(Hoñsi) fara *Ruáinggá(Rohingya) …   Wikipedia

  • Timeline of the 2006 Pacific typhoon season — ImageSize = width:800 height:220PlotArea = top:10 bottom:80 right:20 left:20 DateFormat = dd/mm/yyyyPeriod = from:01/01/2006 till:31/12/2006TimeAxis = orientation:horizontalScaleMinor = grid:black unit:month increment:1 start:01/01/2006Colors =… …   Wikipedia

  • 2006 Pacific typhoon season — Infobox hurricane season Basin=WPac Year=2006 Track=2006 Pacific typhoon season summary.jpg First storm formed=May 9, 2006 Last storm dissipated=December 19, 2006 Strongest storm name=Yagi Strongest storm winds=105 Strongest storm pressure=910… …   Wikipedia

  • 2006-2007 Malaysian floods — Infobox flood image location=Kt flood.jpg Malay. name = 2006 2007 Malaysian floods duration = December 18, 2006 January 13, 2007 total damages (USD) = $395 million total fatalities = 118 areas affected = Johor, Malacca, Pahang, Negeri Sembilan,… …   Wikipedia

  • Dépression tropicale 11W (2006) — Saison cyclonique 2006 dans le nord ouest de l océan Pacifique Saison cyclonique 2006 dans le nord ouest de l océan Pacifique …   Wikipédia en Français

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”