circumago

circumago

circum-ago, ēgī, āctum, ere, I) im Kreise-, ringsherum führen, -drehen, A) im allg.: impera suovetaurilia circumagi, Cato: suovetaurilibus circumaguntur verres, aries, taurus, Varr.: fundum meum (um mein Grundstück) suovetaurilia circum agi iussi, Cato: c. totam domum (v. Wirbelwind), Sen.: c. modiolum (den Trepan), Cels.: fasciam saepius, herumwickeln, Cels.: molas, Gell.: in adorando totum corpus, den g. K. wie ein Rad krümmen = sich bis zur Erde verneigen, Plin.: u. circumagi als t. t. v. Sklaven, freigelassen werden (weil der Sklave auf dem Forum vom Herrn bei der rechten Hand gefaßt u. im Kreise herumgeführt wurde, zum Zeichen, daß er frei ist), bildl. in Sen. ep. 8, 7. – Medial, circumagi u. circumagere se, 1) im Kreise sich herumdrehen, -herumgehen, praecipua cenationum rotunda, quae perpetuo diebus ac noctibus vice mundi circumageretur, Suet. Ner. 31, 2: chamaeleonis oculos ipsos circumagi totos tradunt, Plin. 11, 152: collum circumagit se, dreht sich ganz herum, Plin. 11, 256. – 2) übtr.: a) v. der Zeit, circumagi od. se circumagere (vgl. Drak. Liv. 9, 33, 4. Fabri Liv. 23, 39, 4), gleichs. den Kreislauf vollenden, verfließen, prius circumactus est annus, quam etc., Liv.: nobis in ipso apparatu annus circumagitur, Liv.: prius aestas se circumegit quam etc., Liv.: in ipso conatu rerum circumegit se annus, Liv.: circumactis decem et octo mensibus, Liv.: circumacto tertio anno belli Punici, Liv.: triennio circumacto, Plin.: circumacto anno od. anni tempore, Liv.: circum tribus actis annis (mit Tmesis), Lucr. – b) v. andern Abstrakten, volubili orbe circumagi, in schnellem Wechsel aufeinander folgen, Plin. ep. 4, 24, 6. – B) prägn., 1) circumagere alqd, etwas gleichs. umtreiben = sich um etw. rings herumziehen, Aegaeum pelagus summotas terras hinc ad promunturium, quod Sunium vocatur, magno ambitu mollique circumagit, Mela 2, 2, 8 (2. § 27). – 2) circumag. alqm alqā re, jmd. mit etw. rings umziehen, -umgeben, eos muro circumegit, Lact.: erat pallio circumactus, Mart. Cap.: solis augustum caput radiis perfusum circumactumque, Mart. Cap. – 3) circumagere alqd, etw. rings herumziehen, iunctis bobus... aratro circumagebant sulcum, Varr. LL. 5, 143; vgl. Müller-Deecke, Die Etrusker 2, 146 f. – II) im Bogen herumführen, A) umwenden, -drehen, -kehren, -lenken, 1) eig.: equos, Liv. u. Curt. (s. Mützell Curt. 3, 11 [27], 14): equos frenis, Liv.: navem in proram, Plin.: hastas in venientem ex transverso hostem, Liv.: corpora unde clamor acciderat, dahin, von wo usw., Tac.: se ad dissonos clamores, Liv.: c. signa (mit den Feldzeichen) od. aciem, mit dem Heere eine Schwenkung machen, Liv.: circumagi in frontem, Front machen, Curt.: circumactā ad litus totā classe, Frontin.: quacumque classis se circumegerat, Liv.: circumagente se vento, umschlug, Liv.: sprichw., circumagetur hic orbis, das Blatt wird sich wenden, Liv. 42, 42, 6. – 2) übtr.: quo te circumagas? wo willst du nun hin? wie willst du dich nun verteidigen? Iuven. 9, 81. – bes. von jeder Art Veränderung, hic paulum circumacta fortuna est, wandte sich, Flor.: u. mit Beziehung auf Denk- u. Handlungsart, unā voce circumagere et flectere alqm, herumbringen, auf andere Gesinnung bringen, Suet.: universum prope genus humanum in se c., auf seine Seite bringen, Plin. – mit dem Nbbgr. der Verschlimmerung, alvum, vesicam, in Unordnung bringen, Plin. – B) circumagere se u. circumagi, sich im Bogen herumziehen, circumagente se terrarum fronte in occasum ac mare Adriaticum, Plin.: circumacta curvataque litora, Plin. ep.: conchae in orbem circumactae, kreisförmig gewundene, Plin. – III) von einem Orte zum andern herumtreiben, -führen, 1) eig.: huc illuc clamoribus hostium circumagi, Tac.: nihil opus est te circumagi, d.i. mit mir herumzuziehen, Hor. – 2) übtr., sich bald zu diesem, bald zu jenem wenden od. verleiten lassen, alieni momentis animi circumagi, Liv. 39, 5, 3: rumoribus vulgi circumagi, Liv. 44, 34, 4.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • ՀԻՌ — ( ) NBH 2 0099 Chronological Sequence: 6c, 8c, 10c, 12c ՀԻՌ ԳԱԼ. γυρεύομαι, γυρόομαι, κύκλομαι gyrum ago, in orbem versor. Շրջան առնուլ. շրջաբերիլ. պտոյտքիլ. յածիլ. ժուռ՝ ման գալ, պտըտիլ. (լծ. յն. ղի՛ռօս, լտ. ճիռուս. իտ. ճի՛ռօ. թ. հըռռ, ֆը՛ռ,… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅԱԾԵՄ — (եցի.) NBH 2 0314 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 12c, 13c ն. ՅԱԾԵՄ եւ ՅԱԾԵՑՈՒՑԱՆԵՄ. ῤέμβω, καταβρεμβεύω circumago, vagari facio. Այսր անդր ածել. տանել բերել. տարաբերել. շուրջ ածել. տատանել, յուզել. *Մի՛ ըզգինի բընաւ սիրել, մի՛… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅԱԾԵՑՈՒՑԱՆԵՄ — ( ) NBH 2 0314 Chronological Sequence: Early classical, 5c, 12c, 13c ՅԱԾԵՄ եւ ՅԱԾԵՑՈՒՑԱՆԵՄ. ῤέμβω, καταβρεμβεύω circumago, vagari facio. Այսր անդր ածել. տանել բերել. տարաբերել. շուրջ ածել. տատանել, յուզել. *Մի՛ ըզգինի բընաւ սիրել, մի՛ տարաժամ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՆՈՒԱՃԵՄ — (եցի.) NBH 2 0449 Chronological Sequence: Early classical, 6c ն. ὐποτάττω, ἑπικρατέω, κατακυριεύω , μετάγω subigo, subjugo, invaleo, praevaleo, dominor, traduco, circumago. (որպէս թէ նուաստ կամ նուազ առնել զայլս.) Ճնշել. ընկճել. զբռամբ՝ ընդ լծով… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇՈՒՐՋ — ( ) NBH 2 0491 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 12c, 13c, 14c նխ. περί (լծ. պար.) ἁμφί circa, circum. Մերձ յամենայն կողմանց. պատելով. պարառութեամբ իւիք ʼի շրջանակն. որ եւ Զ պարառականի. զի նոյն է ասել, Զնովաւ, կամ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊՏՈՒՏԵՄ — (եցի.) NBH 2 0665 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. ՊՏՈՒՏԵՄ ՊՏՈՒՏԻՄ. περιάγω, ομαι circumago, or εἰλίσσω, ομαι circumsolvo, or. որ եւ ՊՏՈՒՏԿԵԼ. Պտոյտս տալ առնել. եւ պտոյտս առնուլ. շրջաբերել, իլ. փոթորկել. աղմկել …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”