circumscribo

circumscribo

circum-scrībo, scrīpsi, scrīptum, ere, einen Kreis (um einen Ggstd.) beschreiben, od. einen Ggstd. mit einem Kreise umschreiben, -einschließen, I) eig.: orbem, Cic.: lineas extremas umbrae, Quint: stantem virgulā, Cic.: lacus est in similitudinem iacentis rotae circumscriptus, hat im Umkreise die Gestalt eines l. R., Plin. ep. 8, 20, 4. – II) übtr.: A) gleichs. den Umriß eines Körpers ziehen, d.i. die Grenzen eines Ggstds. bestimmen, etwas abgrenzen, exiguum alci vitae curriculum, Cic.: ante circumscribitur mente sententia, erst denkt od. faßt die Seele den Gedanken bestimmt, Cic.: locum habitandi alci, Cic.: Oceanus undique circumscribit omnes terras et ambit, Gell.: nullis ut terminis circumscribat aut definiat ius suum quo minus ei liceat etc., Cic. de or. 1, 70. – B) (die Grenze, Schranken, als Ggstz. zum Weiten, Laxen gedacht) etwas in enge Grenzen ziehen, zusammenziehen, beschränken, einschränken (wie auch περιγράφειν), a) im allg.: c. corpus et animo locum laxare, den Umfang des K. beschränken (= ihn nicht zu stark werden lassen) u. dem Geiste den Raum erweitern, Sen.: constitui vincere dolorem tuum, non circumscribere (nicht bloß zu beschränken, zu paralysieren), Sen.: c. luxuriam vilitate, Plin.: gulam et ventrem, Sen.: Dionysium sex epitomis, zusammenfassen, Col. – u. als t. t. der spät. Medizin, circumscribi = minui, aufhören, Cael. Aur. – b) eine Person in ihrem Benehmen, sowohl übh., alqm, Sen. nat. qu. 5, 1, 3: alqm alqā re, Cic. Phil. 6, 3, 5. – als insbes. einen Magistrat in der Ausübung seiner Amtsgewalt beschränken u. (wenn er in seinen Maßregeln zu weit geht) ihn in die gehörigen Schranken zurückweisen, ihn einschränken, tribunum plebis, Cic.: praetorem, Cic.: Antonium, Cic. – C) gleichs. mit Worten umziehend umschreiben, circuitio est oratio rem simplicem circumscribens elocutione, Cornif. rhet. 4, 43. – D) jmd. gleichs. mit Worten, Fragen usw. einschließen, ihn umgarnen, bestricken, täuschen, 1) im allg.: fallacibus et captiosis interrogationibus circumscripti atque decepti, umgarnt u. berückt, Cic.: c. ipsum, Plin. – 2) insbes.: a) als t. t. der Geschäftsspr., jmd. um sein Geld-, um sein Vermögen bringen, ihn übervorteilen (s. Heusinger Cic. de off. 3, c. 15 in.), adulescentulos, Cic. (vgl. ne minor [frater] circumscribatur, timet, Sen. rhet.): ab alqo HS I circumscribocircumscribocircumscribocircumscribi, Cic.: vectigalia, unterschlagen, Ps. Quint. decl. – b) als t. t. der Gerichtsspr., durch Erklärung nach dem Buchstaben den wahren Sinn eines Gesetzes, Testaments usw. umgehen, legem, ICt.: testamentum, Plin. ep. – dah. c) eine Tat durch andere Auslegung bemänteln, facetis iocis sacrilegium, Iustin. 39, 2, 5. – E) eine Streitfrage vor Gericht od. in der Disputation umgehen, etw. aufhe ben, beseitigen (wie περιγράφειν), sententias, Cic.: uno genere (durch diesen einen Umstand) genus hoc oratorum, Cic.: hoc omne tempus Sullanum ex accusatione, Cic.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • ԲԱՒԱՆԴԱԿԵՄ — (եցի.) NBH 1 478 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 11c, 12c ն. որ եւ ԲՈՎԱՆԴԱԿԵԼ. περιέχω, περιλαμβάνω, περιγράφω comprehendo, contineo, circumscribo Հասու լինել բոլորին. ըմբռնել ողջոյն. ամփոփել. բակձաձել, պարփակել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԾՐԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 1 1028 Chronological Sequence: 5c, 8c, 10c, 12c, 13c ն. διαγράφω describo, delineo, circumscribo. Գծագրել. ստուերագրել. գծել զնշան ուրուական. նշանակել զծիրն. նախանկարել. ... *Ճարտարապետի եղէգն առեալ՝ չափ դնէ, եւ ծրագրէ այնու… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇՐՋԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0496 Chronological Sequence: 10c ն. περιγράφω, χωριγράφω circumscribo, delineo, noto locum. Ծրագրել շուրջանակի. տեղադրել. *Ալիւր առին, շրջագրեցին զվայրն. Պտմ. աղեքս …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊԱՐԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0626 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 9c, 12c, 14c ն. περιγράφω circumscribo περιβάλλω circumdo. Որպէս թէ շուրջ ծրագրելով ամփոփել. Բովանդակել. պարունակել. *Ոչ ամենայն աստուածայինքն ընդ մերով գիտութեամբ պարագրի: Ըստ միոյ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊԱՐԱՍԱՀՄԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0629 Chronological Sequence: 6c, 14c ն. περιορίζω suis finibus circumscribo, definio. Փակել ընդ սահմանաւ. *Սահման՝ պարասահմանելով զենթակայ իրն՝ որոշէ զնա յայլոցն. Սահմ. ՟Դ: ՊԱՐԱՍԱՀՄԱՆԵԼ. իբրու παρορίζω կամ ἑξορίζω extermino, exilio… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՊԱՐՈՒՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0638 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c ն. περιλαμβάνω, περιγράφω complector, circumscribo ἑμφιλοχωρέω adhaereo. (Արմատն է պարոյր. կամ Պար, որպէս շուրջ. եւ ուր). Պարունակել. պարագրել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • circunscrever — |ê| v. tr. 1. Traçar em redor de. 2.  [Geometria] Traçar uma figura geométrica por fora de outra (ex.: circunscrever uma circunferência a um triângulo). 3. Marcar os limites de. = DELIMITAR, LIMITAR 4. Ter em si. = ABRANGER, CONTER, ENCERRAR… …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • circunscrito — adj. 1. Limitado; localizado. 2.  [Medicina] Que não se difunde, que tem limites determinados.   ‣ Etimologia: latim circumscriptus, a, um, particípio passado de circumscribo, ere, circunscrever …   Dicionário da Língua Portuguesa

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”