admoveo

admoveo

ad-moveo, mōvī, mōtum, ēre, heranbewegen, heranbringen, I) im allg., lebl. Objj. u. leb. Wesen an, auf usw. etw. bringen, richten, legen, setzen, halten u. dgl. (Ggstz. amovere ab etc.), leb. Wesen an od. vor, zu etw. od. jmd. führen, mit u. ohne Ang. wohin? durch ad, in, sub u. dgl. od. durch bl. Dat., a) übh.: α) körperl. Objj.: fasciculum ad nares, Cic.: linum ad lumina, Lucr.: manum ad ora, Prop.: manum ad alterius unionem auris, mit der Hand greifen nach usw., Macr.: quam proxime vultum ad auditores, Cornif. rhet. – alci stimulos, calcar (im Bilde), Cic.: alci (sibi) catenas, Sen. rhet.: labra poculis.Verg., poculum labris, Plin. ep.: mucronem gladii mamillae, Vell.: pluribus locis (Stellen) aurem, Liv.: ardenti lucernae digitum, Val. Max.: compressam manum pectori, Quint.: adorandi gratiā manum labris, Apul.: u. so manum ori, Min. Fel.: oribus suis dexteram, Apul.: saepe manus tentantes operi, Ov.: u. manum operi, Hand legen an usw. (als Bearbeiter), Ov. u. Plin.; u. feindl. = sich vergreifen an usw., manus nocentibus, Liv., vectigalibus, Cic. – u. leb. Wesen, agnum ad matris mammam, Varr.: aspidem ad corpus, Cic.: infantes papillae, Suet.: alci equum, vorführen, Liv.: angues curribus, spannen an usw., Ov.: alqm orae, an die K. führen (v. Winde), Verg. – m. bl. Acc., duas quadrigas, Liv.: ignem, Cic.: aurem, Cic.: laevam, die linke Hand dazunehmen, Cic.: manus religiose, Liv.: u. leb. Wesen, medicos, zuziehen, Suet.: Partiz. subst., nisi prope admota non cernere, kurzsichtig sein (Ggstz. longinqua contueri), Plin. 11, 142. – β) abstr. Objj.: αα) ein zeitliches Verhältnis nahe bringen, näher (heran) rücken, diem leti, Curt.: occasionem exsequendi sceleris admotam, Curt. – ββ) einen Seelenzustand über jmd. kommen lassen, -bringen, einflößen, terrorem alci, Liv.: omnes luctus illi (animo) suos, omnia lugubria, Sen.: alci subitum desiderium patriae, Curt. – γγ) den Geist auf etw. richten, mentes suas, non solum aures, ad haruspicum vocem, Cic.: acumina Graecis chartis, Hor. – b) als mediz. t.t.: cucurbitulam occipitio, sub mento, circa fauces, Cels.: venis candens ferrum, Cels.: fomenta corpori, Curt. – c) als milit. t.t., sowohl Kriegsmaschinen heranbringen, -schieben, anlegen usw., opus ad turrim hostium, Caes., adversus alqm locum, Liv.: scalas moenibus, Tac.: im Zshg. gew. bl. opera, Liv.: scalas, Caes.: machinam, Cic. – als Soldaten usw. anrücken lassen, mit denselben heran-, anrücken, exercitum Ariminum, ad (in die Nähe von) Oricum, Liv.: armatos muris, Liv.: copias propius, Liv. – u. absol., iam admovebat rex, rückte heran, Curt. – d) als t.t. der Opfersprache: Hannibalem novem fere annorum altaribus, Liv.: filiam victimam aris, Liv.: pecus aris, Verg.: tauros templis, Ov., aris, Amm.: admotae hostiae, Tac. – e) einem Orte usw. nahe bringen, nahe-näher rücken, α) durch eine Bewegung: Pharos continenti admota est (durch ein Erdbeben), Sen.: adm. murum solo, fast dem E. gleichmachen, Lucan. – durch Annäherung, Auffinden, Einschlagen eines näheren Weges, häufigern Verkehrs u. dgl., admoveri lineas, Sen.: septem montibus Baias, Stat.: propius pomo Carthaginem (sc. Romae), Plin.: terras, Plin. ep. – β) bei der Anlage, nahe bringen, -rücken, nahe anlegen, urbem ad mare, Cic.: Africa Nilo admota, Iuven.: culina ut sit admota, in der Nähe befindlich, Varr.

II) insbes.: a) einen Ggst. als Mittel an etw. od. jmd. heranbringen, anwenden, in Anwendung bringen, zu Hilfe nehmen, an od. gegen jmd. richten, α) ein phys. Mittel, bes. als mediz; t.t.: herbas, Ov.: remedia, Sen.: vim, Cels.: curationem ad alqm, Cic. – β) geistige: orationem ad sensus animorum atque motus inflammandos, Cic.: populationibus agri terror est oppidanis admotus, Liv.: parvo metu admoto, Liv.: alci preces, Phaedr., u. alci preces mortis, richten an usw., Plin.; u. bl. preces suppliciter admotae, demütige B., Curt. (vgl. Burm. Phaedr. 1, 19, 6): blanditias, Ov. – b) eine Pers. als Teilnehmer, Beihilfe, Freund, Herrscher usw. zu etw. heranziehen, beiziehen, zuziehen, befördern, gelangen lassen, multos in convivium, Suet.: alqm in propiorem amicitiae locum, Curt.: alqm contubernio, Suet. – alqm ad curam reip., Suet. (Ggstz. demovere curā rerum, Tac.): alqm in idem fastigium (sc. dignitatis), Curt. – c) jmd. zeitlich einem Ziele nahe bringen, zu etw. gelangen lassen, im Passiv = einem Ziele sich nähern, zu etw. gelangen, oppresso Seiano ad spem successionis paulatim admoveri, Suet.: admotus supremis, seinem Ende sich nähernd, Tac. – d) jmd. zu einem innigern Verhältnis annähern, mors Agrippae admovit propius Neronem Caesari, brachte ihn in nähere Beziehung zu C., Vell. – genus admotum superis, verwandt, Sil. – bes. se admovere ad etc., sich annähern, sich nähern, se applicare et propius adm., Cic.: se ad id (lumen), Cic. – / Synkop. Perfektformen: admosti, Anthol. Lat. 893, 28 R.: admorunt, Verg. Aen. 4, 367: Ov. Ibis 236: admorint, Ov. ex Pont. 3, 7, 36: admoram, Prop. 3, 2, 5: admorat, Ov. am. 3, 8, 38: admossent, Corp. inscr. Lat. 8, 4635, 4: admosse, Liv. 38, 45, 3.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • ԸՆՁԵՌԵՄ — (եցի.) NBH 1 0782 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c ն. ԸՆՁԵՌԵՄ ἑγχειρίζω, παραδίδωμι trado որ եւ ԸՆԴՁԵՌԵԼ. Ձեռն ʼի ձեռանէ տալ զիմն. կարկառել. աւանդել բանիւ կամ գրով. փոխանցել. շնորհել. պարգեւել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽՈԿԱՄ — (ացի կամ ացայ, կա՛, կացօղ կամ կօղ.) NBH 1 0957 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c ն. μελετάω, ἑννοέω meditor, cogito ἑπιφημίζω approbo ἑπιχειρέω aggredior, manum admoveo. Ի խոկ արկանել կամ մատնել …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԱՍՈՒՑԱՆԵՄ — (սուցի, սո՛.) NBH 2 0054 Chronological Sequence: 6c, 7c, 8c, 10c, 12c ն. ἅγω, διάγω, ἄπτω, ἁναφέρω, ἁποδίδωμι adduco, introduco, admoveo, reddo եւն. Տալ հասանել. ժաման կացուցանել. տանել, ածել, բերել, ʼի դէմ եդեալ վայր, կամ նպատակ, կամ առ ոմն, եւ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՁԵՌՆԱՐԿԵՄ — (եցի.) NBH 2 0153 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c չ. ἑπιχειρέω manum admoveo, aggredior ἑγχείρω tento. Ձեռն ʼի գործ արկանել. բուռն հարկանել. ձեռնամուխ եւ ձեռներէց լինել. իշխել առնել. Տե՛ս եւ ʼի վեր անդր՝… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄՂԵՄ — (եցի.) NBH 2 0286 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 11c, 12c, 14c ն. ὡθέω, ἑξωθέω pello, expello, amoveo, admoveo, ejicio, injicio. կր. feror, moveor, ruo, irruo. Մղելով կամ խթելով վարել ʼի բաց կամ ʼի մի կողմն.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅԱՆԴԳՆԻՄ — (եցայ.) NBH 2 0324 Chronological Sequence: Early classical, 11c ձ. τολμάω, θρασύνομαι audeo, praesumo ἑπιχειρέω manum admoveo, aggredior. Յանդո՛ւգն բերիլ. յանչափս համարձակիլ. ժպրհիլ. ժտիլ. իշխել. ձեռներէց լինել. *Ընդէ՞ր յանդգնեցաւ սիրտ քո:… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՎԵՐԱՁԵՌՆԵՄ — ( ) NBH 2 0807 Chronological Sequence: Unknown date, 14c ն.չ. ՎԵՐԱՁԵՌՆԵԼ. ἑπιχειρέω manum admoveo, conor. Ձեռն տալ ʼի կանգնել. եւ Ձեռնարկել. գուն գործել. *Իբր հայր գորովագութ խոնարհեալ ʼի յանկեալ, եւ վերաձեռնել սկսցի. Երզն. մտթ.: *Երկաքանչիւր ոք… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”