commeatus

commeatus

commeātus, ūs, m. (commeo), I) das ungehinderte Gehen, das Gehen und Kommen, der freie Durchgang, der freie Verkehr, in eo conclavi ego perfodi parietem, quā commeatus clam esset hinc huc mulieri, Plaut. mil. 142: nimis beat, quod commeatus transtinet trans parietem, ibid. 468: per hortum utroque commeatus convenit, Plaut. Stich. 452: medium parietem perfodit servus, commeatus clanculum quā foret amantum, Plaut. mil. argum. II, 10: si viae publicae exemptus commeatus sit, vel via coartata, Ulp. dig. 43, 8, 2. § 25. – v. lebl. Subjj., si fauces commeatum liquidae vocis exercent, die Stimme frei u. ungehindert herauslassen, Pallad. 1, 3. – II) meton., a) die Erlaubnis, ungehindert zu gehen, der Urlaub, bes. der Militärpers., commeatum petere, Vell.: tridui commeatum petere ab alqo, Hyg.: commeatum accipere, Plin. ep.: commeatum sumere, Liv.: alci commeatum dare, Liv.: alci commeatum indulgere, Plin. ep. u. Hyg. (u. amatoriae militiae brevem commeatum indulgere, Apul.): alqm in commeatum mittere, Liv.: in commeatu esse, Liv.: commeatu abesse, mitll., Suet.: ultra commeatum abesse, ICt.: secum eum tum frequentem ad signa sine ullo commeatu (ohne irgend Urlaub zu nehmen) fuisse, Liv.: sine commeatu Italiā excedere, Suet.: ad commeatus diem non venire, non adesse, an dem Tage, wo der U. zu Ende ist, Cornif. rhet. u. Quint.: commeatum alci propagare, Suet.: sine commeatibus dilabi, Liv.: cum commeatu Syracusis remanere, Cic.: a commeatu castra repetere, Suet.: satis liberi commeatus erant, primoribus tamen magis quam militibus, U. wurde ziemlich leicht gegeben, jedoch mehr den V. als den S., Liv. 1, 57, 4. – v. lebl. Subjj., im Bilde, longum mihi commeatum dederat mala valetudo; repente me invasit, Sen. ep. 54, 1: assidua servitus sine intervallo, sine commeatu, Sen. nat. qu. 3. pr. § 16. – übtr., ut sibi vivendi peteret a domino commeatum, Frist, Paulini vita S. Ambros. 45. – b) das Einherziehende od. Kommende, α) die Karawane, der Train, der Transport von Waren u. Menschen, der Warentransport, die Ladung, Sendung zu Lande u. zu Wasser, frequentia negotiatorum et commeatuum, Sall.: Londinium copiā negotiatorum et commeatuum maxime celebre, Tac.: de novo commeatu Neapolin confluxisse, von der eben angekommenen Handelsflotte, Suet. – v. Menschen, duobus commeatibus exercitum reportare, Caes.: secundum commeatum in Africam mittere ad Caesarem, Auct. b. Afr.: per omnem nostrum commeatum (Karawane) morsibus ambulare (v. Hunden), Apul. – β) die Zufuhr aller Art, bes. Proviant, Mundvorrat, c. largus, Curt.: commeatus maritimi, Liv., od. marini, Iustin.: commeatūs inopia, Frontin.: commeatuum penuria, Curt.: commeatus abunde od. affatim, Sall.: c. frumenti, Liv.: frumentum ac commeatus od. commeatusque, res frumentaria commeatusque, und der übrige Pr., Caes. (s. Kraner Caes. b. G. 1, 39, 1): commeatibus abundare, Frontin.: commeatum od. commeatus parare, Liv. u. Sall.: commeatum praeparare, Liv.: commeatus accipere, Liv.: commeatus arcessere, Liv.: commeatum convehere, advehere, Liv.: commeatus eo pervehere, Liv.: commeatus ex montibus invehere, ex Samnio subvehere, Liv.: commeatum portare, Sall.: commeatus ab urbe in castra portare, Liv.: supportare frumentum commeatumque ex Sequanis et Aeduis, Caes.: commeatus exercitui alcis subministrare, Frontin.: petere commeatum, Caes.: alqm commeatu prohibere, Caes.: nostros commeatibus intercludere, Caes.: alqm frumento commeatuque intercludere, Caes.: alqm commeatu et reliquis copiis intercludere, Cic.: alci commeatum intercludere, Plaut.: urbem omni commeatu privare, Nep.: commeatus excipere od. intercipere, Liv. – scherzh., in commeatum argentarium proficisci, auf Gewinn von Geldgeschäften ausgehen, Plaut. Pseud. 424. – γ) das Gepäck des Heeres, Suet. Tib. 18, 1. – δ) die Reiseequipage, commeatus per municipia et colonias disponere, Relais legen, Suet. Tib. 38.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Commeātus — (lat., der Gang, das Gehen), 1) Reisegesellschaft, Karavane, Transport; 2) Urlaub der Soldaten, auch sonst Entfernung von seiner Stelle; 3) Proviant, Zufuhr …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Commeātus — (lat.), bei den Römern Soldatenurlaub; auch Transport, Zufuhr …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Commeatus —    • Commeatus,          отпуск, который получали солдаты на известное время или для улажения своих дел, или просто для развлечения. Tac. Agr. 5. Злоупотребление этим обычаем мало помалу вело римскую дисциплину к упадку. см. Beneficiarius,… …   Реальный словарь классических древностей

  • commeatus — index furlough, leave (absence) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • congé — Congé, Commeatus ab eremodicio datus, Commeatus, Copia, Missio, Dimissio, Permissus, Permissio, Venia, Abeundi venia. Le caier {{o=caied}} et rolle des congez et defauts, Eremodiciorum nomenclatura, B. Sans mon congé, Iniussu meo. Donner ou… …   Thresor de la langue françoyse

  • saufconduict — Saufconduict, Quasi dicas Saluus conductus, Fides publica interposita, Interpositio fidei publicae. Saufconduict que donne le capitaine à un gendarme, Commeatus, huius commeatus. Avec saufconduict, Fide publica interposita. Lettre de saufconduict …   Thresor de la langue françoyse

  • παρασιτήσει — παρασίτησις commeatus fem nom/voc/acc dual (attic epic) παρασιτήσεϊ , παρασίτησις commeatus fem dat sg (epic) παρασίτησις commeatus fem dat sg (attic ionic) παρασιτέω board and lodge with aor subj act 3rd sg (epic) παρασιτέω board and lodge with… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Hasselt University — is a university with campuses in Hasselt and Diepenbeek, Belgium. It was founded in 1971, as the Limburgs Universitair Centrum. On June 15, 2005 the university changed its name to Hasselt University. The university consists of 3 faculties: * The… …   Wikipedia

  • congé — [ kɔ̃ʒe ] n. m. • cumgiet Xe; lat. commeatus « action de s en aller », de meare « circuler » I ♦ 1 ♦ Vx Autorisation, permission de partir. Mod. Loc. Donner congé à qqn. Prendre congé : saluer les personnes à qui l on doit du respect, avant de… …   Encyclopédie Universelle

  • AMPHOTEROPLON — foenus nauticum est, cum foenerator et commeatus et remeatus periculum suscipit, l. 1. ff. de nautic. foen. sieut Heteroplon, cum commeatus tantum. Budaeus in Annot. ad l. nihil interest de nautic. foen. Addit Budaeus de Asse, l. 1. ex Demosthene …   Hofmann J. Lexicon universale

  • COMMEATALIS Miles — cui commeatus dabatur: cuiusmodi Commeatalem qui ex milite faciebant Tribuni, pecuniam ab eo auferebant; quod prohibuit Iustinianus, Code. de Offic. Pr. P. Africae, l. 2. Et nullum audeant Duces vel Tribuni commeatalem de ipsis dimittere, ne dum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”