conscribo

conscribo

cōn-scrībo, scrīpsī, scrīptum, ere, I) = συγγράφω, verzeichnen, aufzeichnen, A) in eine Liste (Rolle) verzeichnen, einzeichnen, aufzeichnen, einschreiben, eintragen, aufschreiben, a) als milit. t. t., Soldaten bei der Aushebung, Anwerbung enrollieren, dah. deutsch auch ausheben, anwerben, duas legiones civium Romanorum novas, Liv.: militem legere exercitumque c., Iustin.: c. omnes qui arma ferre possunt, Liv.: voluntarios paucos milites, Liv.: veteranos celeriter, Cic.: duae legiones, quas proxime conscripserat, Caes.: urbanae legiones, quae priore anno conscriptae erant, Liv.: exercitus se ipse conscripsit, Val. Max. – mit Adv. (wo?), m. Genet. (od. Abl.) loc., m. in u. Abl., ibi (in Italia) duas legiones conscribit, Caes.: dum conscribitur Romae exercitus, Liv.: duae legiones, quas proxime in citeriore Gallia conscripserat, Caes.: servorum exercitus illum in urbe conscripturum fuisse, Cic. – m. ex u. Abl., milites circiter XXX, quos Dolabella ex Asia conscripserat, Lentul. in Cic. ep.: ala equitum conscripta e Treviris, Tac.: conscripta ex transalpinis legio, Suet.: e plebe provinciae legiones et auxilia conscripsit, Suet.: e quorum (novorum civium) delectu trecentas amplius cohortes conscripserat, Vell. – m. in u. Akk., conscriptae in Ciliciam legiones, Suet. Caes. 8. – m. inter u. Akk., inter septimanos conscribi, Tac. hist. 3, 25: inter nostros conscribi, Vulg. 1. Mach. 13, 40. – m. adversum u. Akk., c. exercitum adversum alqm, Val. Max. 5, 4, 5. – m. causā u. Genet., cohortes veteranas tumulti causā, Sall. Cat. 59, 5. – m. Dat. (wem? für wen?), alci latrones cogere et c., Plaut. mil. 76. – b) als publiz. t. t.: α) zu einer Bürgerklasse einzeichnen, enrollieren, eodem tempore et centuriae tres equitum conscriptae sunt, wurden errichtet, Liv. 1, 13, 8. – u. so zu Umtrieben aller Art (bes. zu Wahlumtrieben) geworbene Bürger u. Nichtbürger in gewisse Klassen verzeichnen, verteilen, Collinam (tribum) novam delectu perditissimorum civium conscribebat, Cic.: cum vicatim homines conscriberentur, decuriarentur, Cic.: decuriasse Plancium, conscripsisse, Cic. – β) in die Senatorenliste einzeichnen, eintragen; dah. der stehende Ausdr. patres, conscripti, Väter und Beigeordnete (weil nach Vertreibung des Tarquinius, der viele Senatoren hatte ermorden lassen, ein Teil des Senats durch Brutus aus dem Ritterstande ergänzt war), s. Liv. 2, 1. § 11 (u. dazu Weißenb.); vgl. Paul. ex Fest. 7, 6: dann zus. patres conscripti, beigeordnete Väter, s. Cic. Cat. 1, 27. Cic. Planc. 87. Nep. Hann. 12, 2. Liv. 3, 52, 6; vgl. Drak. Liv. 6, 26, 4. – im Sing., pater conscriptus repente factus est, Senator, Cic. Phil. 13, 28; u. so poet. absol., quod sit conscripti, quod iudicis officium, Hor. de art. poët. 314. – γ) als Kolonisten einzeichnen, einschreiben, decrevit senatus, uti C. Lentulus consul sex milia familiarum conscriberet, quae in eas colonias dividerentur, Liv. 37, 46, 10.

B) aufzeichnen, 1) schreibend, verfassend aufzeichnen, aufsetzen, niederschreiben = abfassen, verfassen, entwerfen, ausfertigen, a) übh.: m. Acc., condiciones, Liv.: foedus, Liv. (vgl. haec convenerunt conscriptaque in Capitolio posita sunt, Liv.: in eas condiciones cum pax conveniret ab rege foederi ascripti Achaei, Boeotii etc. Haec conscripta consignataque sunt, Liv.): legem (ein Gesetz, v. Konsul), Cic.: leges (v. den Dezemvirn), Flor.: legem (einen Baukontrakt), Cic.: edicta (v. Kaiser), Suet.: edictum communiter cum poena atque iudicio (v. den Prätoren), Cic.: testamentum, Cic.: artem et praecepta, Cic.: singularum rerum laudes vituperationesque, Cic.: tabellas (einen Brief), Liv.: topica Aristotelia, Cic.: volumen, Cic.: quae promissa multis, quae conscripta (fuerint), welche mündliche Versprechungen, welche schriftliche Zusicherungen vielen gegeben worden sind, Cic. – m. Acc. u. m. Abl. (mit), scelera stilo impudico, Cic.: librum grandem verbis multis, Nep.: epistula Graecis litteris conscripta, Caes.: conscriptum lacrimis epistolium, Catull.: tabellae lepidā conscriptae manu, Plaut. – m. in (in) u. Abl., carmina, in quibus hortamenta virtutis conscripserat, Iustin. 3, 5, 9. – m. inter u. Akk., istum ostende quem conscripsti syngraphum (Kontrakt) inter me et amicam et lenam, Plaut. asin. 746 sq. – m. Acc. u. de u. Abl., librum de consulatu, Cic.: epistulam de his ipsis libris Caesari, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., ut in ordinem se coactum conscriberet, die Notiz niederschrieb (beifügte), er sei usw., Suet. Claud. 38, 1: omni personae quam dotem suscepisse cum marito conscribitur, wird niedergeschrieben, Cod. Iust. 5, 15, 3. – absol., m. de u. Abl., einen Brief, eine Schrift aufzeichnen über usw. = schreiben über usw., de Antonio quoque Balbus ad me cum Oppio conscripsit, Cic. ep.: de quibus (viris) audivi et legi et ipse conscripsi, Cic.: c. de ratione dicendi, Cornif. rhet.: de artibus, Quint. – b) insbes., v. Arzte, verschreiben, verordnen, pro salutaribus mortifera, Cic. de legg. 2, 13. – 2) zeichnend aufzeichnen, entwerfen, imaginem (einen Bauriß), Stat. silv. 3, 1, 117.

II) = επιγράφω, A) auf etw. schreiben, zeichnen, signum sanguinis in sua fronte, Lact. 4, 26, 39. – B) beschreiben = vollschreiben, m. Acc. u. Abl. (mit), mensam vino, Ov.: parietes incendiorum deprecationibus, Plin.: tabula aenea conscripta litteris verbisque Graecis, eine eherne Tafel mit einer mit griechischen Buchstaben geschriebenen u. in griech. Sprache abgefaßten Inschrift, Suet. – scherzh., stilis me totum usque ulmeis conscribito, schreibe mich voll, d.i. bedecke mich mit Striemen, Plaut. Pseud. 545. – / Synkop. Perf. conscripsti, Plaut. asin. 746.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • ԶԻՆՈՒՈՐԵՄ — (եցի, եա՛.) NBH 1 0735 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c ն. ԶԻՆՈՒՈՐԵՄ ԶԻՆՈՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵՄ. եւ այլն. στρατεύω exercitum in exspeditionem conscribo եւն. Կարգել զոք ʼի զինուորութիւն. զինուոր առնել՝ գրել. *Կամին զինուորել զիս ʼի …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԻՆՈՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵՄ — (եցի, եա՛.) NBH 1 0735 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 12c ն. ԶԻՆՈՒՈՐԵՄ ԶԻՆՈՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵՄ. եւ այլն. στρατεύω exercitum in exspeditionem conscribo եւն. Կարգել զոք ʼի զինուորութիւն. զինուոր առնել՝ գրել. *Կամին զինուորել զիս ʼի …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶՈՒԳԱԳՐԵՄ — ( ) NBH 1 0745 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 9c ԶՈՒԳԱԳՐԵԼ ԶՈՒԳԱԳՐԻԼ. συναπογράφομαι conscribo, or Ի մի կարգ գրել, դասել. լծակցել, իլ. համեմատիլ. *Համալուծք եւ համագնացք մարմինքն սրբազանիցն անձանց՝ զուգագրեալք եւ ճգնակից եղեալք. Դիոն.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶՈՒԳԱԳՐԻՄ — ( ) NBH 1 0745 Chronological Sequence: Unknown date, 8c, 9c ԶՈՒԳԱԳՐԵԼ ԶՈՒԳԱԳՐԻԼ. συναπογράφομαι conscribo, or Ի մի կարգ գրել, դասել. լծակցել, իլ. համեմատիլ. *Համալուծք եւ համագնացք մարմինքն սրբազանիցն անձանց՝ զուգագրեալք եւ ճգնակից եղեալք. Դիոն.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԱՄԱԳՐԵՄ — ( ) NBH 2 0013 Chronological Sequence: Early classical ՀԱՄԱԳՐԵԼ. Տ. ՇԱՐԱԳՐԵԼ. συγγράφω conscribo *Գիրս հանգամանաց հերձելոյ զմարմինս համագրէր. Եւս. քր. ՟Ա …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄԱԿԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0191 Chronological Sequence: 6c, 8c, 9c, 11c, 12c, 13c ն. ἑπιγράφω intitulo, describo, inscribo եւ assigno, adscribo Վերագրել. որպէս վերնագրել. գրել ʼի վերայ. *Մակագրէ արիստոտէլ (այսպէս). Յաղագս ստորոգութեան. Յաղագս մեկնութեան.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄԱՏԵՆԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0214 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c ն. ՄԱՏԵՆԱԳՐԵՄ γράφω, ἁναγράφω, συγγράφω scribo, conscribo. որ եւ ՄԱՏԵԱՆԱԳՐԵԼ. Գրել ʼի մատենի կամ զմատեան. ʼի մատենի հարկանել. ընդ գրով արկանել. յիշատակագրել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՅԱՐՄԱՐԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0348 Chronological Sequence: 7c, 10c գ. συγγράφω conscribo. Ճահողակի գրել. շարագրել. յօրինել. *Ձեռնարկէր եւ յարմարագրել բանս, որք մինչեւ ցայժմ կրին. Սոկր. ՟Ա. 36: *Իբր զսրբութիւն տեառն այս փայտ կենաձայն յարմարագրեցաւ: Քարն անուանի՝… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՇԱՐԱԳՐԵՄ — (եցի.) NBH 2 0469 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 8c, 10c ն. συγγράφω conscribo, scribo, scriptis vel litteris mando, exaro. Ի շարի հարկանելով՝ կարգաւ՝ ʼի մի հաւաքմամբ գրել. շարայարել գրութեամբ զբան. յօրինել գիրս՝ ճառս, մատենագրել.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”