mater

mater

māter, tris, f. (altind. mātár-, griech. μἡτηρ, dorisch μάτηρ), die Mutter, I) eig., v. jedem leb. Geschöpf, das Junge geboren hat u. säugt, 1) v. Menschen, a) übh., Cic. u.a.: frater matre eādem natus (Ggstz. utroque parente natus), Liv.: matrem agere, die Mutter (Säugemutter) abgeben (v. einer Wölfin), Flor.: matrem fieri de Iove, M. (= schwanger) werden usw., Ov.: matrem esse, M. (= schwanger) sein, Ov.: matrem facere, schwängern, Ov.: annon putas aliquid esse discriminis inter matrem et novercam? Sen. – mater familias od. familiae, s. familia. – b) insbes.: α) Gattin, Frau, Weib, Verg. u. Liv. – β) v. alten Frauen, Mutter, Mütterchen, iubemus te salvere, mater, Plaut.: bes. im Plur., matres Graiae, Verg.: Ithacae, Ov.: matres nurusque, ältere u. jüngere Frauen, Ov.: v. Ammen, Plaut. u. Verg. – γ) v. Göttinnen, als Beiname, Flora mater, Lucr.: mater Matuta, mater Terra, Liv.: Vesta mater, Verg. – od. als poet. Umschr. derselben, Mater magna, Cic., u. bl. Mater (sc. deorum), Cybele, Verg.: florum, Flora, Ov.: Amorum, Venus, Ov. – 2) v. Tieren, Mutter, Mutterkuh, Mutterschaf, Mutterziege u. dgl., Varro u. Verg.: cornigerae, Lucr.: columbi matre (Henne) subducti, Th. Prisc. 1, 10. – 3) übtr.: a) v. leb. Wesen = Erzeugerin, quî posset rebus mater consistere certa, Lucr.: apes mellis matres, Varro. – b) v. Baume od. Stamme, aus dem Zweige wachsen, der Mutterstamm, Verg. u. Colum. – c) v. Gewässern, Mutter, Quelle, Mela 2, 1, 7 (2. § 7). – d) v. Städten = μητρόπολις (poet auch μήτηρ), Mutterstadt, ab urbe filia mater eversa est, Augustin. de civ. dei 3, 14, 3: Brixia Veronae mater, Catull. 67, 34: Populonia mater, Verg. Aen. 10, 172. – u. übh. (wie μητρὁπολις) Hauptstadt, mater Italiae Roma, Flor.: matrem urbium habet Tarsum, v. Cilicien, Solin.: Nicaea, quae in Bithynia mater est urbium, Amm. – e) v. Ländern usw., Mutter, haec terra, quam matrem appellamus, Liv. 5, 54, 2. Vgl. Mela 2, 1, 7 (2. § 7) u. dazu Tzschucke (vol. 3. part. 2, p. 37). – II) meton.: 1) mütterliche Liebe, simul matrem labare sensit, Ov.: mater redit, Sen. poët. – 2) der Mutterstand, Sen. Herc. Oet. 389. – III) bilbl., die Mutter = die Ursache, der Ursprung, die Quelle, Wurzel, der Grund einer Sache, mater, ut ita dicam, rerum omnium, Cic.: omnium malorum stultitia est mater, Cornif. rhet.: mater bonarum artium est sapientia, Cic.: mater eius (avaritiae) est tollenda, luxuries, Cic.: crudelitatis mater est avaritia, Quint.: prima scelerum mater, avaritia, Claud. – / Archaist. Dat. Sing. matrei, Corp. inscr. Lat. 1, 203, matre, Corp. inscr. Lat. 1, 177.


http://www.zeno.org/Georges-1913. 1806–1895.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Mater — (English pronunciation: /ˈmeɪtər/, plural matres /ˈmeɪtriːz/) is a formal term for mother, from Latin. Mater (anatomy): The dura mater and pia mater are membranes surrounding the brain and spinal cord in humans. Mater may also refer to: Contents… …   Wikipedia

  • mater — 1. (ma té) v. n. 1°   Terme du jeu des échecs. Faire mat. Il le mata avec une tour. 2°   Fig. Ôter force et ressort. •   Le sort se plaît à dispenser les choses De la façon ; c est tout mal ou tout bien ; Dans ses faveurs il n a point de mesures… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • Mater-Bi — ist ein Stärkeblend auf der Basis von Maisstärke, der als biologisch abbaubarer Werkstoff (BAW) klassifiziert ist und mit den üblichen Verfahren der Kunststoffverarbeitung verarbeitet wird. Inhaltsverzeichnis 1 Eigenschaften 2 Umweltzertifikate 3 …   Deutsch Wikipedia

  • Mater — • A titular bishopric in the province of Byzantium Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Mater     Mater     † …   Catholic encyclopedia

  • MATER — ut fiat femina, fit uxor, ob hanc spem et omen, Matrona dicta, ut infra videbimus, Hinc si non ad propositum responderet, nec ad certum diem, fecunditas, quamvis Seneca moneret, Exspecta modoi, pariet, impatientia suborta, cuius rei exemplum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Mater — Ma ter, n. [L., mother. See {Mother}.] See {Alma mater}, {Dura mater}, and {Pia mater}. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • mater — (izg. mȃter) ž <indekl.> DEFINICIJA mati, majka SINTAGMA Mater dolorosa (izg. mater doloróza) rel. Majka puna boli, žalosna Majka Božja, Pieta ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • Mater [1] — Mater (lat.), 1) Mutter; M. familĭas, eine Frau, wenn die Ehe so eingegangen war, daß sie in die Gewalt des Mannes kam; 2) (Anat.), so v.w. Meninx, s.u. Gehirnhäute a); 3) so v.w. Schraubenmutter; 4) so v.w. Matrize …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Mater [2] — Mater, Inselgruppe der Malediven …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Mater — (lat.), Mutter; auch soviel wie Matrize (s. d.) und Schraubenmutter (s. Schraube) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Mater — (Matrize), s. Schriftgießerei …   Lexikon der gesamten Technik

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”